TCG Dumlupınar
TCG Dumlupınar, 4 Nisan 1953 günü I. İnönü denizaltısı ile Akdenizdeki NATO Blue Sea tatbikatından dönerken 81 kişilik mürettebatı ile batan Türk denizaltısı.
ABD Deniz Kuvvetleri için 1944 yılında Electric Boat Co. Groton Connecticut tarafından üretilen Balao sınıfı denizaltının ilk adı USS Blower (SS-325)’dır. Pearl Harbor’a 16 Aralık 1944 tarihinde gelen denizaltı yapılan tamirat ve bakımların ardından II. Dünya Savaşı sırasındaki ilk devriye görevine 17 Ocak 1945 günü çıkar. Cava Adası ve Güney Çin Denizinde üç ayrı devriye görevini tamamlayarak 28 Temmuz 1945 günü Avustralya’daki Fremantle limanına demirler. Eylül 1945’de Mariana Adaları bölgesinde tatbikatlara katılır. 1946-1949 yılları arasında Pasifik Filosuna bağlı kalır. Ağustos-Eylül 1948 arasında Alaska’daki radar ve sonar tatbikatlarına katılır. 1950 yılında Atlantik Filosuna devredilen denizaltı 3 Mart günü Filadelfiya’ya gelerek bakıma grer. 27 Eylül tarihinde Connecticut’a gelen denizaltıda Türk Deniz Kuvvetleri personeli eğitim görür. 16 Kasım 1950 günü ABD envanterinden çıkartılan denizaltı ABD-Türkiye arasındaki Ortak Savunma Destek Yasası kapsamında Türk Deniz Kuvvetlerine devredilir ve TCG Dumlupınar adını alır.[2]
Dumlupınar faciası
3 Nisan’ı 4 Nisan’a bağlayan gece su üstünden seyrederken, saat 2:10 sularında Çanakkale boğazı Nara Burnu açıklarında Naboland adlı bir İsveç yük gemisiyle çarpıştı. Naboland, baş torpido dairesinin sancak tarafından Dumlupınar’a çarpmıştı. Çarpışmanın şiddetiyle Dumlupınar’ın güvertesinde bulunan 8 kişi denize düştü. 8 kişiden 2 si pervaneye takılarak, biri boğularak yaşamını yitirdi.
Olay yerine ilk olarak Gümrük Motoru geldi. Sağ kalan 5 kişi, Gümrük Motoru tarafından Çanakkale’ye götürülerek hastaneye yatırıldı. Denizaltı öylesine hızlı batmıştı ki geminin içindeki 81 kişiden yalnızca 22’si kıç torpido dairesine sığınabilmişti. Burada mahsur kalan 22 kişi battı şamandırasını su yüzüne fırlattılar. Güneşin doğmasıyla birlikte civarda dolaşan balıkçı tekneleri tarafından şamandıra görüldü. Gümrük Motoru derhal şamandıranın yanına geldi. Gümrük Motorunun ikinci çarkçısı Selim Yoludüz, şamandıradaki ahizeyi kaldırarak ve “Alo” diyerek cevap bekledi. Denizaltıdan cevap veren Astsubay Selami Özben; elektriğin kesik olduğunu, geminin sancak tarafına 15 derece yatık olduğunu, kıç torpido dairesinde 22 kişi olduklarını bildirdi. Selim Yoludüz, Kurtaran gemisinin geleceğini söyledi. Saat 11:00 sularında Kurtaran olay yerine geldi. 72 saat boyunca çalışmalar durmaksızın sürdü. Fakat boğazdaki şiddetli akıntı nedeniyle çalışmalar sonuçsuz kalıyordu. Artık denizaltıdakiler için umutlar kesilmişti.
Denizaltıda ölen 81 kişi her yılın 4 Nisan günü anılır.
TCG Dumlupınar ‘da Şehit Olanlar
Subaylar
Kurmay Albay Hakkı Burak,
Makine Kıdemli Yüzbaşı Naşit Öngören,
Makine Yüzbaşı Affan Kayalı,
Güverte Üsteğmen İsmail Türe,
Makine Üsteğmen Fikret Coşkun,
Güverte Teğmen Bülent Orkun,
Güverte Teğmen Macit Şengün
Makine Asteğmen Ahmet Er
Astsubay Kıdemli Başçavuşlar
Astsb. Kd. Bçvş. Ali Tayfun,
Astsb. Kd. Bçvş. Emin Akan,
Astsb. Kd. Bçvş. Mehmet Denizmen,
Astsb. Kd. Bçvş. Ömer Öney,
Astsb. Kd. Bçvş. Sait Yıldırım
Astsb. Kd. Bçvş. Şevki Özsekban,
Astsubay Başçavuşlar
Astsb. Bçvş. Cemal Kaya,
Astsb. Bçvş. Cemaleddin Denizkıran,
Astsb. Bçvş. Hüseyin Uçan,
Astsb. Bçvş. Kemal Acun,
Astsb. Bçvş. Naci Özaydın
Astsb. Bçvş. Salahaddin Çetindemir,
Astsb. Bçvş. Zeki Gider,
Astsb. Ucvs. Sabri Gudeberk,
Astsubay Çavuşlar
Astsb. Çvş.Bahri Sertesen,
Astsb. Çvş.Hamd Reis,
Astsb. Çvş.İbrahim Altıntop,
Astsb. Çvş.İhsan Aral,
Astsb. Çvş.İhsan Coşkun,
Astsb. Çvş.İhsan İçdemir,
Astsb. Çvş.Mehmet Ali Yılmaz
Astsb. Çvş.Mustafa Doğan,
Astsb. Çvş.Necdet Yaman,
Astsb. Çvş.Samim Nebioğlu,
Astsb. Çvş.Selami Özben,
Astsb. Çvş.Şaban Mutlu,
Astsb. Çvş.Tuğrul Çabuk,
Astsb. Çvş.Zeki Açıkdağ,
Mükellef Çavuşlar
Çvş.Ramazan Yurdakul, (Rizeli)
Çvş.Veysel Saygılı, (Karasulu)
Mükellef Onbaşılar [değiştir]
Emin Süzer, (Bodrumlu)
Mehmet Kızılışık, (Bodrumlu)
Murat Yıldırım, (Trabzonlu)
Niyazi Giritli, (Milaslı)
İbrahim İşlemeci, (İstanbullu)
Züğfer Ceylan, (İstanbullu)
Erler
Ahmet Günal, (Lapsekili)
Ahmet Özkaya, (İnebolulu )
Ali Aslan, (Edremitli)
Ali Gökçü, (Bigalı)
Bekir Sarı, (Şileli)
Enver Uçar, (Çanakkaleli)
Feridan Kırcalı, (İzmirli)
Fikri Ulaştırıcı, (Tekirdağlı)
Galip Yılmaz, (Giresunlu )
Hasan Arslan, (Çarşambalı)
Hasan Bozoğlu, (Çanakkaleli)
Hasan Kelleci, (Göreleli)
Hüdai Çağdan, (Çorlulu)
Hüseyin Kayan, (Bartınlı)
Hüseyin Sayım, (Bigalı)
İbrahim Aksoy, (Bursalı)
İsmail Özdemir, (Ordulu )
Kadir Demiroğlu, (Lapsekili)
Kenan Odacıoğlu, (İzmirli)
Mehmet Aydın, (Rizeli)
Mehmet Demir, (Giresunlu)
Mehmet Demirel, (Çanakkaleli)
Murat Suyabatmaz, (İnebolulu)
Mustafa Özsoy, (Sökeli)
Mustafa Taşçı, (Bartınlı)
Necati Kalan, (Foçalı)
Nurettin Alabacak, (Antalyalı)
Nuri Acar, (Marmarisli)
Ömer Yalçın, (Bandırmalı)
Ülfeddin Akar, (Lapsekili)
Yusuf Demir, (Sürmeneli)
Tarık Gediz (Yozgat)
Kaynak: wikipedia
