Hakkari’de 1993-1995 Yılları Arasında Yaşanan Çatışmalar: Tarihi Bir Belgesel
Türkiye’nin güneydoğu bölgesinde, özellikle Hakkari’de 1993-95 yılları arasında yaşanan çatışmalar, Türk Silahlı Kuvvetleri ile PKK arasındaki mücadelenin en yoğun dönemlerinden birini oluşturuyor. Bu dönemde, Osman Pamukoğlu komutasındaki birliklerin gerçekleştirdiği operasyonlar, hem askeri strateji hem de insan hikayeleri açısından dikkat çekiyor. Bu makale, bir YouTube videosunun altyazılarından yola çıkarak, o dönemin olaylarını, operasyonlarını ve insan hikayelerini detaylı bir şekilde ele alıyor. Şimdi, bu zorlu yılları konu konu inceleyelim.
Bingöl’de 33 Askerin Şehit Edilmesi ve Toplumsal Tepki
1993 yılının Mayıs ayı, Türkiye için büyük bir trajediyle başladı. Bingöl’den gelen haber, ülkeyi şoke etti: PKK, ateşkes sürecinde toparlanma fırsatı bularak silahsız 33 askeri kurşuna dizmişti. Bu olay, kamuoyunda büyük bir infiale yol açtı ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde güvenlik önlemlerinin acilen artırılması gerektiğini ortaya koydu. Videoda, bu olayın hem askeri hem de toplumsal etkileri açıkça hissediliyor. 33 askerin şehit edilmesi, sadece bir kayıp değil, aynı zamanda devletin terörle mücadelede yeni bir döneme girmesinin de başlangıcı oldu.
Osman Pamukoğlu’nun Hakkari’ye Atanması
Ağustos 1993, Türk Silahlı Kuvvetleri için tayin ve terfi dönemiydi. Ancak karargahta, kamuoyuna yansımayan ciddi bir sorun vardı: Hakkari’ye gönderilmek istenen bazı generaller, çeşitli mazeretler öne sürüyordu. Bu durum, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş’in kapısından içeri giren bir kurmay albayın hayatını değiştirdi. 22 Haziran 1993 günü, Osman Pamukoğlu, beklemediği bir görevle karşılaştı. Genelkurmay’da gergin bir atmosferde, Pamukoğlu’na “Seni Hakkari’ye gönderiyoruz” denildi. Birkaç günlük hazırlığın ardından, 29 Haziran 1993’te Hakkari’ye ulaşan Pamukoğlu, Hakkari Dağ ve Komando Tugayı’nı devralmadan önce bölgedeki vahim tabloya şahit oldu.
Hakkari’deki İlk Gözlemler ve Vahim Tablo
Pamukoğlu’nun Hakkari’ye vardığında karşılaştığı durum korkunçtu. Son bir ayda çatışmalar şiddetlenmiş, 33 günde 40 şehit verilmişti. Videoda, Pamukoğlu’nun “Aşağı yukarı bir ayda 40 şehit verdik ve buna karşılık bir şey alabilmiş değildik” sözleri, durumun ciddiyetini özetliyor. Temmuz ayı boyunca her gece karakollar, köyler ve mezralar PKK tarafından taciz ediliyor ya da saldırıya uğruyordu. Serhat Karadeniz’in de aynı dönemde Hakkari’ye tayini çıkmış ve o da benzer bir tabloyla karşılaşmıştı. Bir gece, bir köyden gelen telefonla PKK grubunun İran’daki kamplarına doğru ilerlediği haberi alınmış, ancak tugaydan emir beklenmesi nedeniyle operasyon yapılamamış ve büyük bir fırsat kaçırılmıştı.
Aktütün Karakolu Baskını ve Çatışma Anları
Hakkari’deki karakol baskınlarının en çarpıcı örneklerinden biri Aktütün Karakolu’na yapılan saldırıydı. Şemdinli’de görevli Erdal Sarızeybek, baskının gerçekleşeceğini önceden biliyordu. Bir muhabereci erin “Komutanım, Aktütün bölük komutanı sizi acele telsize çağırıyor” sözleriyle olaylar başladı. Kemal Üsteğmen’in “Teröristler Aktütün’e saldırıyor” mesajı üzerine harekete geçen Sarızeybek, karayoluyla gitmenin 5-6 saat süreceğini ve yolların mayınlarla dolu olduğunu fark etti. Helikopterle bölgeye ulaşan ekip, çatışmanın ortasına indi. Teröristler köyün içindeki evleri mevzi olarak kullanmış, roket ve makineli tüfeklerle saldırıyordu. Yaklaşık 5 saat süren çatışmada 22 asker şehit düştü, ancak PKK da büyük kayıplar verdi.
Terörle Mücadelede İki Seçenek
Erdal Sarızeybek, videoda, güvenlik görevlilerinin önünde iki seçenek olduğunu belirtiyor. Birincisi, “Kışladan çıkmamak, şehit vermemek ve teröristlerin serbestçe hareket etmesine izin vermek”; ikincisi ise “PKK’yı bir tehdit olarak görüp, tüm kuvvetlerle mücadele etmek”ti. Birinci seçenek risksiz görünse de, terör örgütünün güçlenmesine yol açıyordu. İkinci seçenek ise riskliydi ve şehit verme ihtimali taşıyordu. Osman Pamukoğlu, ikinci yolu seçenlerden biri oldu. Onun stratejisi, savunmadan vazgeçip saldırıya geçmekti.
İki Yaka Dağları Operasyonu
Pamukoğlu, görevi devralır almaz birliklerini karargaha çağırdı ve net emirler verdi: “Savunma pozisyonundan çıkılacak, derhal saldırıya geçilecek.” İlk hedef İki Yaka Dağları’ydı. Klasik harp yöntemleri terk edilerek gerilla taktikleri benimsendi. Operasyon, PKK’nın beklemediği bir şekilde planlandı. Serhat Karadeniz’in taburu ilk teması sağladı. Teröristler kaçmaya çalışsa da, çok katmanlı çemberler nedeniyle şaşkına döndü. Videoda, “Pinpon topu gibi bilardo masasında çarptılar” benzetmesiyle bu durum çarpıcı bir şekilde anlatılıyor. Operasyon sonucunda 400’e yakın PKK’lı öldürüldü.
Yüksekova Merkez Baskını
İki Yaka operasyonu devam ederken, 15 Ağustos gecesi Yüksekova merkezinde silahlar patladı. Başta PKK baskını sanılan bu olay, şehir milisleri tarafından gerçekleştirilmişti. Resmi kurumlardan bile ateş açılması, olayın bir devlete mesaj niteliği taşıdığını gösteriyordu. Osman Pamukoğlu, bu baskın sırasında Ankara’yla görüşmek için Yüksekova’ya inmiş ve çatışmaların ortasında kalmıştı. Sabah saatlerinde çatışmalar duruldu, ancak bu olay bölgedeki gerilimin boyutlarını gözler önüne serdi.
Balkaya Dağları Operasyonu
Sıradaki hedef, PKK’nın “Govent” adını verdiği Balkaya Dağları’ndaki kamptı. Türkiye-Irak sınırında yer alan bu kamp, coğrafi zorlukları nedeniyle yıllarca operasyon yapılamamış bir kaleydi. Osman Pamukoğlu’nun planıyla kamp bir gecede kuşatıldı. Irak topraklarına gizlice girilerek gerçekleştirilen operasyon, PKK’yı hazırlıksız yakaladı. Çatışmalarda Üsteğmen Atilla yaralandı ve helikopterle zorlu bir kurtarma operasyonuyla tahliye edildi. Bu operasyon, Pamukoğlu’nun cesur stratejilerinin bir başka örneğiydi.
Kato Dağı ve Kış Operasyonları
Kış aylarında PKK’nın toplu halde belli noktalarda bulunacağını bilen Pamukoğlu, Kato Dağı’na operasyon düzenledi. 70 santim kar altında gerçekleştirilen bu harekat, teröristlerin kaçış yollarını kesmeyi amaçlıyordu. Helikopterle yapılan ani bir indirme operasyonuyla 25 PKK’lı şaşkına çevrildi ve etkisiz hale getirildi. Mağaralarda bulunan karargahlar imha edildi. Kış şartlarında taarruz, Pamukoğlu’nun stratejisinin temel taşlarından biriydi.
Buzuldağı Operasyonu ve Doğayla Mücadele
Buzuldağı’ndaki operasyon, doğayla mücadelenin en zorlu örneklerinden biriydi. -30 ila -40 derecede, 5 gün boyunca erzak olmadan sürdürülen bu harekat, askerlerin hem soğukla hem de PKK ile savaşmasını gerektirdi. Tonlarca karın altında kalan askerler, tüfek kabzalarını yakma emriyle hayatta kalmaya çalıştı. Videoda, “Bir silah patlasa binlerce ton kar hepimizin üzerine düşecekti” sözleri, koşulların ne kadar zor olduğunu ortaya koyuyor.
Kuzey Irak’a Büyük Operasyon
35,000 askerin katıldığı Kuzey Irak operasyonu, PKK kamplarına aynı anda yapılan en kapsamlı harekattı. Helikopterlerle yapılan indirmelerde 7 helikopter vuruldu, ancak operasyon devam etti. Direniştepe’nin ele geçirilmesi, PKK’nın moralini çökertti. Ancak Amerikan uçaklarının BM’ye ait helikopterleri vurması üzerine Genelkurmay, harekatı 2 günlüğüne durdurdu. Osman Pamukoğlu, emri uyguladı ancak 2 gün sonra operasyona kaldığı yerden devam etti.
İran Sınırındaki Şeytan Dağı Operasyonu ve İptal
Cermebetkar kampına yönelik Şeytan Dağı operasyonu, İran topraklarına girilerek gerçekleştirilecekti. 5 Nisan’da başlayan harekat, topçu ateşiyle desteklenecekti. Ancak MGK’da İran’a operasyonun dış politikaya zarar vereceği tartışıldı ve Cumhurbaşkanı Demirel tarafından iptal edildi. Pamukoğlu, bu karara büyük üzüntü duydu. Videoda, “Hayatımda bu kadar heyecanlanmamıştım” sözleriyle hayal kırıklığını dile getiriyor.
Askerlerin İnsan Hikayeleri
Operasyonların yanı sıra, askerlerin yaşadığı zorluklar da videoda yer buluyor. 45 gün arazide kalan bir askerin bunalıma girip el bombası çekmesi, çatışmanın değil intikalin korku yarattığı anlar, askerlerin “Ölürsem yas tutmayın” şiirleri, bu dönemin insan boyutunu gözler önüne seriyor. Zekeriya Gözüman’ın annesine yazdığı şiir, makalenin duygusal zirvesini oluşturuyor.
Anahtar Kelimeler
#OsmanPamukoğlu #HakkariOperasyonları #PKKÇatışmaları #İkiYakaDağları #AktütünBaskını #Bingöl33Asker #KuzeyIrakOperasyonu #BalkayaDağları #KatoDağı #Buzuldağı #TerörleMücadele #TürkSilahlıKuvvetleri #1993Türkiye #ŞeytanDağı #ErdalSarızeybek #SerhatKaradeniz #YüksekovaBaskını #AskerHikayeleri
