TUSAŞ Genel Müdürü Temel KOTİL, TUSAŞ Projelerini Anlattı (14.03.2021)

Youtube kanalımıza abone olun: ►https://goo.gl/USTWfS
Whatsapp ve BİP iletişim Numaramız: ►+90 530 850 4500
Asker TV Canlı Yayın: ►http://www.askertv.com/canli-yayin
Instagram: ►https://www.instagram.com/askertv
Facebook: ►https://www.facebook.com/AskerTV
Twitter: ►https://twitter.com/askertv
Telegram: ►https://t.me/askertv
İnternet sitemiz: ►http://www.askertv.com

(Videodan yazıya otomatik çeviri, yazım ve anlam hataları olabilir.)
Iyi akşamlar derece teke tek bilim den herkese 1 kez daha merhaba. Bu akşam herhalde son zamanların en keyifli programdan birini yapacağız diye düşünüyorum. Çünkü çok aylardır hatta belki yıllardır peşinde koştuğu 1 konum bugün en sonunda kendisini ağırlama fırsatını verdi. Bize türkiye’nin en heyecan verici şirketlerden birinin genel müdürü. Sayın prof dr. Temel kotil, o şirket tay temel hoş geldiniz, hoş bulduk i almak hakikaten çok keyifli. Niye keyifli olduğunu masaya bakınca herkes anlayacaktır. Türkiye’nin gururu şirketlerden birisiniz. Bütün bunların türkiye’de yapıldığına yapılabildiğine ve yapılacağına inanmak kolay 1 şey değil ama yapılıyor değil mi? Yapılacak yapılacak inşallah. Bu arada siz konuyu atlattınız, biraz rahatlattınız, önümüzde patlatırız ama şimdi iyisiniz o yüzden sizde bol. Antik olduğu için bende maskemi bu akşam çıkacağım. Hayırlı olsun diyelim. Çünkü hem burada hep ofislerimiz çalışıyor hem de sizi hasta etmez. Kim zaten yok bol bol koruyorsunuz? Temel bey tekrar hoş geldiniz. Çok mutlu ise ağlamaktan masaya bakınca mutlu muz da artıyor. Biz öncelikle tayinin ne olduğunun altını sayı nedir? Tabi şimdi aslında tayı eski şirkete o yok artık bi rahmetli ucuza alın. 84 te kurduğu şirketi 2005 yılında türkiye lak at martini kurulduğu zaman genelde emekli sonra katman değişti hisseden alınca tayı kalktı. Ana şirket olan tusaş olursak türkiye uzay rahmetli erbakan hoca’nın 1973 te kanunu çıkardı. 74 te kurduğu şirket türü şu anda tabii tusaş var. Başından ingilizce şekilde türkçe rusça istiyoruz. Iyi düşün, iyi düşün artık ordan çünkü warface daha kolay olarak kalacak. Daha havalı 1 şey onun bize tusaş diyoruz tabi tusaş kıbrıs barış harekatı sonrasında amerika’nın türkiye ambargo koyması ki hatırlarsınız, ben hürriyet gazetesi hatırlıyorum. Birinci sayfada 1 uçak resmi ve ambargodan dolayı gasket diyoruz. Hidrolik boruların ya kaçırmasın diye hidrolik açılmasın diye olan contalar gasket. Gasket leri verilmediğini uçamadım. Fotoğrafını ortaokula giden 1 çocuk olarak hatırlıyorum. Dolayısıyla o şekilde başlamıştı. Ben uçak mühendisi olma kararımda o yüzden taraflardan başlamıştı. Tahrik etti bizi vallahi şimdi şirketimizin bu gördüğünüz masadaki 1 kısmı özgün olan yani kendisine yaptığı ingilizce indiği icin istenen ürünler 1 kısmı da lisans altında yaptıkları konuşacağız. Onları dediğiniz gibi türkiye’den uçan kanatlarımız allah bahtınızı açık etsin. En büyük kuşumuz da milli muharip olacak. Şu anda önümüzde duran uçak o 2023 hedefleri uçak işte motor çalıştığı kim 25 te 3/12/2009 da teslim ediliyor orduya. Yani şu anda 18 senesi vardı, yok yok 18 88 senesi var, yetişmeyecek butonlara konuşacağız. Tyt’de kaç kişi çalışıyor? Kaç ne, hangi ürün üretiyor, kaç kişi çalışıyor? Tamam tus aşımız, pardon sayıda özel ve bu yaşlı kapat saçımızı şu anda yaklaşık 10000 çalışanı var. 4 yakın mühendisi var, 4 mühendis ve yakın teknisyeni var. Üstüne yüze yakın doktorası var. 2000 tane master ısı var ama hedefimiz 10000 mühendis, 10000 teknisyene ulaşmak. Tabii kendimize rakip aldığımız firmalar daha sonraki kelimesi belki doğru değil. Çünkü rakip demek aynı ihaleye çıkıp onunla yarışma demek belki fırsatımız olmuyor. Hedeflediğimiz şirket aslında lockheed martin 50000 mühendisi var. Tabii şu anda 1 numara zaten öyle olmasa olmadı. Birde bana tabi biz 2028 de 10000 mühendise 10000 teklifi ulaşıyoruz. Tadilat vardı hala büyük 1 şirket önümüzde gidiyor inşallah. Daha sonraki yıllarda 1 şekilde hedef 20000 çalışan, yani 1 mühendis, 11 teknisyen olmak üzere girmeye çalışan. Peki merak ettiğim 1 şey daha söyleyeyim, şimdi bu gibi sizin gibi teknoloji üreten 1 fikir üreten lisans üreten şirketlerde doktora sayısı çok önemlidir. Yani master ve doktora dereceli insan sayısı çok önemlidir. Şu anda bu oran ne? Mühendislerin kaçta kaçı, doktora kaçta, kaçı yükseğe yarısı yüksek lisans yaklaşık olarak 5004 1000 4000 ekibini manastırlı aşağı 100 tane doktoralı var. Doktorlar çok yok ama o sayıya çakalların izinde arkadaşlara teşvik ediyor, doktor yapıyorlar. Mastırda çoğu yerde bize yetiyor. Şimdi biz aslında 1 teknoloji şirketiyiz, temel bilimler şirketi değiliz, ben bunda açmak isteriz. Biz daha önce başkasının yaptığı ürünleri yapıyoruz. Dolayısı yapacağız. Allah’ın izniyle bizim beğendiğimiz mastırda olmazken doktora karşı değiliz. O da olsun olsun ama save ediyoruz şu anda. Peki teknoloji şirketi dediğiniz temel bilimler gerekmiyor dediniz. Aradaki fark nedir? Teknoloji şirketiyle temel bilgiler gerektiren şirketler için temel bilimler olunca daha çok temel fizikten temel kimyadan başlayacak. Şimdi geçenlerde tayvan’ı 1 ziyaret etme fırsatım oldu. Bilmiyorum tayvan’a gittiniz, 1 kere aynı rize ye benziyor, 1 ucuna ve se. Hem yeşil hem geçti. Bende rizeli olduğum için yemyeşil teknolojik olarak çok önemli 1 yerdeler. Yakın komşusunun herhangi 1 saldırısını durduracak askeri teknolojileri var. Bu önemli yakın komşusu. Tabiki de komşusu var. Şimdi şu anda 3 nanometre ine biliyorlar. Transfer yaparken siz de milyonda 3 üne yani 30 atama kadar ne biliyorlar. Şimdi bizde onlarla uzatmak diyorlar. Ne demek? Evet, o işte temel bilim demek çünkü 30 atama kadar inmek demek 1 silikon crystalline elektronlarla 30 atom kada kesilmekte ki kesiyorsunuz 1 tanesi. Şimdi ben yapamıyorum tabi bende şimdi o tayvanlı devlet yetkilisine dedim ya bizde yaparız bunu ya dedim. Böyle 1 dokundum istiyor. 7 yılda 7 milyar dolar para harcıyoruz dedi. Ancak sizde tabi bu bu arge, bu sadece bunlar kesin yani sol usted transfer yapma 7 milyar ciro sizi harcadı. Şimdi temel bilimlerin konusu bu temel bilimler ana karnında başlar. Çocukluktan başlar, hevesle başlar, temel bilimlerde merakla başlar. Şimdi mühendisler, teknoloji bunlar biraz da para istiyorlar, şu istiyor, konuşuyoruz, gençler çok farklı, 1 sürü tercihimiz oluyor ama temel bilmem öyle değil, yani ana kadar başlar, şimdi bilirsiniz osmanlıda. Orada 3 bölükten oluşuyordu. 1 işte başıboşluk var. Diller andan sonra 1 düzeni vardı. Birde yeni elit işte. Temel bilimler türkiye’nin en iyisidir. Bunları inşallah yetişiyordu ama bebeklikten yetiştirmemiz lazım. Yani ana kucağında bunların ben aya gideceğim. Ben atomu göreceğim. Ben bunu böyle yapacağım demesi gerekiyor o ama bizimki şu anda daha çok mühendislik aktivitesi, tabiki ince teknoloji öyle yani basit indirdim bakmayın. Mesela bu 5 ini savaş uçağının sensörleri aldık. Ağaçları ve etrafında mini si var antenleri var. Etrafımda o temel bilimlere doğru gidiyor. Mesela şu gördüğünüz kano pisi buna radyo dalgası gelecek yutacak onu geri yansıtmayacağı kontamine geliyor. Diğerleri daha kolay şeyler. Yani sözün kısası türkiyede o paraları harcayınca 3 e çıkacak rolü için yılda 7 milyar dolar ar ge taycan dünyada 1 numara belki bilirsin kore 2 numaralı oda 5. Nanometre yapabiliyor temel bilimler de uzun dönemli. Yani bizim yeni şeylere ihtiyacımız var. O da ana karnında başlayan 1 merak ve sonrasında buna uygun 1 eğitim gerekir diyorsunuz. Henüz daha o seviyede değiliz ama o seviyeye ulaşacağız inşallah. Bizde yıllardan beri bu temel bilimler merakını insanlarda gençler döndürmeye çalışıyoruz. Peki. Türkiye’de çok iyi mühendislerimiz olduğunu biliyoruz. Tamam yanı çeşitli ülkelerine giden ve oralarda işte daha geçen hafta galiba önceki hafta burada çok önemli. 1 nasa da çalışan ve marsa inenlerin aracın mars a iniş hesaplamalarını ve bunun teknolojisini imal eden 1 türk mühendis de beraberdik. Burada savaşı ile beraber şimdi de beraber çalışıyor. Gruplarından 1 tanesi. Yine arif hoca buradaydı. Türkiye’nin ilk roket motorunu yapıyor ve hibrit roket roket motorunda dünya’da ilkler ilklerden biri. Gurur duyduğumuz mühendislerimiz var ama yine de yetişmiş eleman konusunda türkiye’nin içeride istihdamda sıkıntıları olduğunu biliyoruz. Yani bu düzeydeki adamları genelde biz yurtdışına kaptırıyor ancak tayım bu konuda daha farklı. 1 tutum olduğunu tayinin çok iyi elemanlar topla diyor. Sizin insan bulma, insan yetiştirme yönteminiz nasıl? Insan alıyorsunuz 1 anlamda yeniçeri ocağı nasıl değiştiriyorsunuz çocukları?
Tabi şimdi bu teknoloji proje yapmak için tabi mühendis gerekiyor. Yurt dışında mühendisi yabancılar getiriyoruz ama tabi o kadar kolay olmuyor. Yabancı getirmek bize çok pahalıya mal oluyor. Yani türkiye standartları çok aşıyorlar. Yani yurt dışında bulmak demek onu da konuşuruz. Sizde şimdi biz benim şirket te beşinci yılında allah nasip eder. Ekim’e kadar devam edersem de olacak. 5 yıldır oradayım, 1100 mühendisle başlamıştık. Şu anda 4 bine geldik ona gideceğiz. Yılda neredeyse 1000 tane mühendisliği ve katıldım inşallah. Şimdi 1000 mühendis alıyoruz neredeyse yılda tabi geçen sene pandemi dönemi biraz bizi etkiledi. Orada biraz işler aksadı ama genede aldık mesela o zaman daha üniversiteyi bitirmemiş yani mezuniyette geciktiği için. 40 öğrenci aldık, mühendis öğrencisi bunları yarın mühendis gibi 6 da mezun değillerdir. Çünkü bunları çok özel tekniklerle. Bizim normal mühendislerle angaje etmeden duyan standart işim hemen sisteme dahil ettik. Onları da şey bu. Yaklaşık 1000 tane mühendis alıyoruz ki 1000 tane mühendisi ilanlarla bize başvuruyorlar ama ilanlarla yetmez. Biz aslında üniversitelerin içine girdik. Eğer şimdi dünya gibi yapmak lazım. Ben allah nasip etti, yurt dışında okudum. Yani biraz dünyada gördük. Türk hava yolları sağ olsun. Çok yere beni getirdi götürdü, onları da öğrendim. Oradaki görevim sırasında tusaş ta görevinde girip çıkmadığımız pek yer kalmadı. Aslında dünya şöyle çalışıyor, kişi üniversiteye öğrenci olarak başladığı zaman 1 şirkette çalışmaya başlıyor. Yani onu aslında çalışma önce hayatın beraber götürüyorlar. Biz de şaka türk nerdeyse bütün üniversiteler 1 protokolümüz var. O protokol kapsamında öğrenciler bize başvuruyorlar. Belirli kriterler olması gerekiyor. Internet üzerinden başvuruyorlar. Biz listeleri çıkarıyoruz, rektörlüklerine gönderiyoruz. Protokolü rektörlük, rektör bunları sgk ödüyor. Aşk, öğrenci başına 50 tele gibi küçük 1 rakam yapıyor. Çünkü devlet zaten öğrenci özel okul olsun. Devletin okulu üniversitesi olsun, sağlık sigortası sağlıyor. Zaten çok küçük batıyor üniversite bunu yaptığı zaman aslında üniversite bu kişi iş alıyor ve öğrenci bize geliyor. Hepsi resmi şeylerde oluyor. Bizim üniversitede çalışıyor gibi görünüyor gözüküyor ama bize de resmiyete geliyor işte haftada 1 veya 2 bize çalışıyor, 2 gün çalışırsa geçmiş yıllar öyle yaptık, panelinde 1 ara verdik, şimdi sen devam edeceğiz. Dönem devam edeceğiz. 1200 para veriyorsun, burs vermiyoruz, maaş veriyor, maaş veriyor. Ayda 1200 lira 2 gün geliyor bizi hafta gülüyor, 8 gün çalışıyor, 200 lira 100 lira alıyor, 2 gün geliyor bize. Biz onun mühendis, abla ve ağabeylerle beraber çalıştırıyoruz. Yani sürece daha gittim tabi yani ingilizce olarak onu copyrighting varya şimdi türkiye’nin en büyük kazanımı bu projelerde insanlar bu projelerde yetişiyorlar. Bizim yurt dışından biz kimi geçti getiriyoruz. Yurt dışındaki savaş uçağı projesi eğitim iş insanları getiriyoruz, yabancı yabancıları. Ama şimdi bizim daha önce amerika da, fransa da almanya uçak üretiminde direk bulmuş insanları görüyoruz. Çünkü yani ben öğrenci olarak bulundum. Hoca olarak bulunan her tarafında bulunan bu işin sınıfla bitmez bu işi yani sınıfta bilgileri alıyorsun. Teorik pratik yapsanız hepsi teorik kalıyor. Gidip gerçekten 1 tasarım yapmanızın 1 canlı gerçek para çalışmaktan üretimi 17 aynen aynen işte o fırsatı veriyor biz de. Dolayısıyla 1000 öğrenci böyle her sene bize geliyor. 1000 tane mühendis, 1000 tane teknisyen tekniker ne kadar size kalıyor yarısını alıyoruz, yarısını alıyoruz zaten bu şekilde 1000 kişi kolay kolay aldık. Şimdi teknisyenler de meslek yüksekokulları ve 2 yıllık şeyler var, kolejler var. Pardon 2 yıllık teknik okullar var. 1 tanesi mesela kazan meslek yüksekokulu biz tusaş olarak da mesela oradaki öğrenciler birinci sınıfta birinci gün bize gelip çalışıyorlar, haftada 2 gün geliyorlar sonuçta biz bu çocuk. Üniversiteden 3 ve dördüncü sınıfta yetiştiriyoruz. Teknik liseden gelenleri veya yüksekokul gelenlerde 0 da yetiştirip yarısını alıyoruz. Aslında bu devşirme operasyonu çok başarılı oldu. Allaha şükür bundan sonra devam edecek. Dolayısıyla 1000 tane mühendisin 500 buradan geliyor. Diğer 500 diyerek bizi henüz 1 temasa geçmemiş başvuranlardan temin ediyoruz. Aldıklarımız çoğu yeni mezun oluyor. Çünkü türkiye’de tecrübeli yok ama mesela ben 2016 da başladım, ilk aldıklarımız şu anda dördüncü yıllarını doldurdular. Şirkette 5 yıl sonra zaten tecrübeli oluyorlar. Yani sözün kısası bizim en büyük operasyonumuz bu teknik insanları teknisyenlere ve mühendisleri sisteme kazandırmak. Zaten uçakları onlar yapacaklar, biz yapacak değiliz. Yöneticiler. Peki bu eğitim talepleri son eğitim ama üniversite iş birliği tarafından son 1 şey daha sormak istiyorum. Şimdi biliyorum ki dünyadaki bu nevi sizin yaptığınız iş benzeri iş yapan büyük şirketler vakit martin olsun boing olsun işte hatta belki bunların hepsine çatı şirket diyebileceğimiz organizasyon nasıl olsun pek çok önemli projesinin. Üniversitede ihale ederler. Üniversitenin işte bizdeki üniversitede teknoparkların daki şirketler, üniversite ortak olduğu veya öğretim üyelerinin kurmuş olduğu 1 takım şirketler bu gibi sizin gibi yüksek teknoloji kullanan ve üreten şirketlere dışarıdan hizmet verileri 1 anlamda müteahhitlik hizmeti veriliyor. Parça veya diziler sizin türkiyede üniversitede bu yönde 1 iz var. Şimdi ben tabi amerikada bulundum orda okudum. Sonra üniversitede çalıştım dedi. Süreçleri yaşayan 1 kişiyim hoca olarak öğrenci olarak da. Tabii projenin özünü veremiyorsunuz, hala küçük parçası veriyorsunuz. Itü’de bizim kendi yerimiz var. Orada şu anda 80 tane mühendisimiz var inşallah gelecek sene bu 160 mühendis olacak. Bize çalışıyorlar ama aynı zamanda itü’deki hocaları ve öğrencileri orada kullanıyorlar. Aynı şekilde o turda biz varız. Aynı şekilde hacettepe de varız. Ayşe bursa da varız. Bu araştırmaların hepsi var, bunlarda varız. Teknopark istanbul da varız, olabilir kadar her yerde biz varız. Amerika’da üniversite evin içinde varlık içinde var. 2 taksitte varız. Ondan sonra almanya’da varız. Fransa da varız. Bulabilir kadar dünya da pakistan da varız. Malezya’da, indonezya da olabilir. Her taraftan küçük olsa bile her tarafı ettim. Böyle 1 ilişki kuruyoruz. Mesela pakistanlı üniversite var. Belki bilirsiniz nasıl diyene? Şiirsel teknoloji, üniversite diye dünyada ilk 300 e giren 1 üniversitede yani çok çok iyi, 1 üniversite 91 de kuruldu, çok güzel 1 yerde mesela onların protokolümüz var. Sen cumhurbaşkanımızın ziyaretinde onların başbakanı rektör beyle attık dedi. Onlarlada öğrenci alışveriş yapıyoruz, hoca alışveriş yapıyoruz. Sonuçta aslında biz bütün bu fikirsel bilgi üretebilen teknik kurumlarla angaje durumdayız olmamız gerekiyor. Yalnız türkiye değil aslında dünyayı da bilmemiz gerekiyor. Siz dünya ölçüsünde teknoloji yapamazsanız bunları gerçekleşti. Gerçekleştirmek için de dünyanın neresinde hangi kazan kaynıyor? Oysa sizin orada olmanız gerekiyor. Peki hemen şimdi basketlerle başladı. Sizin hemen önümüzde yan tarafta 1 kamuflaj renklere boyanmış bıçak ve fiyatlar eski uçağa benziyor. 1 adada bugün yapılandır, onlara da çok benziyor. Yani hem buna benziyor. Hemen arka persie den itibaren şuna benziyor, buna benziyor. Kanat ve kuyruk yapısı itibariyle buradaki modern ona benziyor. O uçak ne onu üretmenin planlıyorsunuz, ürettiğiniz nedir o bu uçak türkiye’nin talihsizliği? No 40 nuri demirağ, 40 numaralı uçak o 1 uçaklarında. Aslında ikinci dünya savaşı çıkana kadar rahmetli almanya’da bugün adı diyar olan alman masasına diolar doçe lütfen sende ise diyorlar diyorlar. O zamanki teşkilata ve zaten ellerinde analizine yaptırdığı bu uçak bu. Bu 1 savaş uçağı. Bunu 1 türk vatandaşımız almanya doğumlu ve diğer da çalışan dosyasını bulduğu her şeyin çıkardığı kitap olarak yayımladığı birebir. Bizde modelin çıkardık, nasip olur belki. Uçururuz alın. Eğer bu gerçekleşseydi 1938 838 de gerçekten çok iyi 1 uçak gibi duruyor. Bu yok zaten o zamanki savaş uçağıydı. En klas 1 savaş uçağı eden özdemir, allah rahmet etsin vizyonu 10 numara bilmiyorum diye hiç gittiniz mi varsa süper şeyler yapmış değilse hikâyesi uzundur. Bu savaşta gerçekleşseydi bizim şu anda milli muharebe çoktan olmadı, nasip olmadı ama bu uçağın ilk türklerin yapmaya kalkıştığı savaş uçağı. Ama nasip olmadı. Sabah çıkınca nur demiral almanlara teması koptu. Bide tabi çok uzun hikayesi var. Sayın ismet inönü ile kapıştır. Bu kadar bilmiyorum. Divide beraber okumuşlar bilmiyorum biliyor musunuz? Sivas’ta beraber olmuşlar. Nasıl kapatsalar bu işte artık geride kaldı olsun. Bizim gönlümüze yatıyor, yok gerçek mi? Uçakla annem deneyleri yapılmış en önemli olmuş. Şimdi uçak yapmak için rüzgar tüneli ihtiyacınız var. Türkiyede 202 6950 lerde almanya almanya’dan gelen bilim adamları 2 de kurdukları tünel dir. Daha sonra ankara da ankara rüzgar tüneli var. Kendi klasında yapıldığı zaman dönem 1 numaralı tüneli 1950 lerde türkiye uçak yapmak istiyordu. 1400 günü yapılıyor. Kaç 1.900 yıllarında yapmak istiyorum. Öyle ki tünel çalıştı zannettim, motoru var onda şehrin edeceklerini söylüyordu. O kadar güzel, o kadar güçlü tabi kendi klasiği.
1 numarayı da zaman ama ne yazık ki gerçekleşmiyor. Bugün duruyor. Bu gün kullanıyoruz. Milli muharebe içine koyup test ediyoruz ama tabii ki sürebiliyor. Küçük düşük hızlarda o yani 100 metre saniye gibi 1 şey yapabiliyor. Süpersonik hızlarda de daha var zaten. Şimdi biz yeni 1 tünel yapıyoruz. Avrupa’nın en büyük tüneli belki bilirsiniz en fonksiyonel feb. W doçent netherlands win tanrı denilen hollanda ile almanya arasındaki ortak tünel dir. Ondan sonra ikinci dönem türkiye’de olacak. 2022 de devreye giriyor. Büyük 6 metreye 5 metre kesiti var. Yani içinde kocaman 1 uçak ve uçak ne kadar büyük uçak koyarsanız fizik o kadar gerçekleşiyor. 1 de onun 1 number var biraz fizik olacak. Ama neyse bizim tünel avrupa’daki dw dan sonra ikinci tüneli. Allahın 2022 de devreye alıyoruz. Şu an inşaatı süren inşaatı sürüyor. Motorunun elektrik motoruyla pervanesini döndürülüyor. Motorun gücü 15 megavat o baya 1 eksantrik yani şimdi. Ne demek istediğim size. Bu altyapılarla uçak yapılıyor. Nur demiral da olmadı. Şimdi başka birçok projemiz var, üzerine geçebilirim, isterseniz de şimdi şu anda ne üretiyor? Biz şu anda huşu kırmızı gördüğünüz, eğitim uçağını üretiyoruz. Öbür tarafta gördüğünüz bu kamuflaj renklerine olan oldu. Bunda konya’da test ettik. 2 sini üretiyoruz, şuan bunlar uçuyor, bu ne derecede yerli tabi. Kurtuluşta motor pratt whitney motor motorun dışında her şeyi dizayn kore falan diye 1 şey yok. Allah bizden kopya ederler, biz etmeyiz. Onlar da bizim kendisini kendisi bütün dizayn ile ilgili bütün telif hakları fikri hakları. Bizde yüzde 101 tek motoru motoru bizden değil. Motor pratikte motoru kanada motoru kurtuluşumuz bu atak çok meşhurdur. He 129 dediğimiz atak 1 helikopteri. Agusta westland, eski adıyla yeni adıyla leonardo lisans altında yapıyoruz. Bu helikopterin motoru topu ve dişli kutusu sistemi power train diyoruz. Ona o bize italya’dan geliyor, gerisini biz yaparız ve silah sistemleri bizden hepsi bizden. Bu eski a agusta 129 helikopteri, t 129 türkiye adapte edilmiş şekli motoru değiştirildi te olunca agusta dantdm 129 a. Bunlar da üretiyoruz. Ayda 2 tane yapıyoruz. 83 tane teslim etmemiz gerekiyor. Şu anda 60 tan teslim etti. Kuveyt türk. Peki bunun ihracat söz konusu değil miydi? Var inşallah pakistan’da var işte motordan dolayı amerika’dan onayı bekliyoruz. Ondan sonra filipinler’e ihracat inşallah gerçekleşecek bu lisans yaptım 30 tane diye biliyorum. Ben 30 tane asistanı paketi tire 6 tane evet, ondan sonra bizim bu ihraç etmek için bizim amerika’dan motoru kullanır almamız gerekiyor. 30 tane olduğu için galiba kongre onayı gerekiyor, gerekiyor inşa. Oda uğraşıyoruz. Gene gerçekleşen inşallah sonra devam edelim. Sizin yanınızda göre helikopter t 70. Bu da koski nin sanayi aynısı sigortası lisans yapıyoruz. Bu helikopter bütünüyle fiziksel olarak türkiye’de yapılıyor, lisans aldı, motorun tyi yapıyor, eleştiriyorsun yerler. Yani malatya lisans altında jean’in şey lisans buluyor. Ondan sonra bütün sistemleri türkiye’de yapılıyor, bu da lisans altında yapılıyor şimdi. 2 helikopter projede ayda 2 tane yapıyor. Ne yaparsan yap dedi. Onlar da aynen 4 e çıkıyor. Bunlarda da onu teslimatı başladı. Günlükleri yerli. Onların şimdi bu mavi gördüğünüz gökbey sayın başkan az ustanın başka 1 otele benziyor. Evet, 12 kişilik altın, helikopter vip olabilir, asker olabilir, cephe gerisi çalışıyor. Genel maksat helikopteri adı geçiyor. T 625 dediğimiz helikopter 6 tonluk, 5 paley, 1 helikopterimiz altıncı. Bu lisans yok. Tümüyle yerli ve her şey motorun datei yapıyor. Şu anda ilk motor bize verdi. Şimdi geliştirecek konuşanlar motorda büyük yapıyorum yapıyoruz. Şu andaki motor altında kendi yokken diğer lees aynı dizayn bizzat şu anda onu sertifikasyona yapıyor ama biz şu andaki çalışmalarımızı. T 129 un motoru ile devam ediyoruz. Oda, hani veli motordur bu hani ben hani verdi? Motoru bundan işi motor ama teyzem bizi motor gelecek, motor geldi onların testleri devam. Peki bu yapıldı ve uçtumu ilk modeli bunu tabi ki sertifikası iş yapıyor inşallah. Jandarmaya 2022 nin sonunda inşallah şu mavi olanda yaptık, uçurduk tamamen yerli. Ve çok güzel inşallah hem türkiye’de hem de dünyada çok işe yarayacak yabancılar böyle kopuyor ve 10 numara şimdi devam edelim. Helikoptere devam edeyim. Izin verirseniz kopipe da çok hızlı geçiyor diye korkuyorum ben baya.
Abi olan da yaptık, uçurduk tamamen yerli. Ve çok güzel inşallah hem türkiye’de hem de dünyada çok işe yarayacak yabancı yok. 10 numara şimdi devam edelim, helikoptere devam edeyim. Izin verirseniz helikopteri iddia. Arabaya 1 şey var i 129 129 t 70. Yani bu skorsky aslında august ondan sonra o ki saçma 625. Bunun 1 tane de askeri versiyonu var. 620 09:29 biz askeri demek oluyor. Aslında bunun power training dediğimiz güç sistemini ve düşün sistemi kullanarak 1 helikopter yapıyoruz ama asıl bizim savaş helikopterimiz. 929, atak 2. 5 ton, 5 ton, 11 ton o 2 kadına bakışı 1500 kg silah taşıyor. Üzerinde kendi klasik yakışıyor. Bu 300 kilometre taşı üzerinde bu apaçi belki bilirsiniz. Inşallah bu da yeni dizayn. 2023 te yerli ve milli motoru şu anda ukrayna’dan gelecek. Allahın izniyle daha yerli motorumuz yok. Bu büyüklükte 2500 motor çift motor çift olacak. Çünkü helikoptere klasik çift oluyor. Dolayısıyla bu kendi klasında inşallah en iyi helikopter olacak. En büyük helikopteri savaş kapatabilirsiniz, partidir, ondan daha iyi olacak. Ben şimdiden muadili galiba dedim ki, yok kendi klasik tabi. Şimdi ben ondan daha iyi olacak deyince belki siz de dinleyicilerimiz o kadar bahçeden daha iyi olacak diyor ve inanmıyorsunuz ama yaparız. Biz t 625 ilk uçuşunu yaptığı zaman dişli kutusu süper stabil çıktı, helikoptere bilirsin ki titreşim yapması gerekiyor, stabil olması gerekiyor. 10 numara tuttu, başkası yapıyorsa bizde yaparız. Çünkü onun kullandığı teknolojiler ile konuştum. Şu ana kadar bu aşağı yukarı 50 saatinde oldu. Şu anda sertifikası uçuşları yapıyor. 2023 yılında 18 mart’ta inşallah allahın izniyle ilk çanakkale’de ilk uçuşunu gerçekleştirecek. Bu bide bunu bizim 11 ton sınıfında 1 helikopterimiz başka. Bunun powertrain kullanarak şu ortada gördüğünüz genel maksat helikopter 19 kişi bu bunu yapacağız allah’ın izniyle o da biraz boyandı tip olarak yani tek otele benzeyen keyfi ailemi kanalizasyon. 19 kişi taşıyan ama bu kadar işte şu bu 16 kişi taşıyor. Bunun yerine inşallah bunu yapacağız. Böylece helikopterle ölçekler aynı uçakların tam değil. Bu biraz daha büyük ölçekte bire 1 aynı olmuyorlar. Ama bütün resim görmeniz gereken şu, biz bunların hepsini tamamladığımız zaman dünyada ilk beşe ikiye girmek istiyoruz. Kopyala ve helikopter meselesini büyük oranda halletmiş 1 falanda en iyi olduğumuz yer helikopter aslında. Inşallah büyük oranda halletmiş durumdayız. Çünkü çok emek verdi. 345 ayrı tipi kop terry aydemir tane yapıyorsun ki şu anda ama sadece şu anda şu ikisi yapılıyor, diğerlerinin prototip yapılıyor. Bu sertifikasyon aşamasında. Evet senin konu olunca onun da ayda 2 tane çıkacak. Oradan da 2022 yılı içinde 3 tane teslim edeceğiz ve teslimat başlamış ondan sonra da 2500 slide satacak mısınız? Tabi her yere satılacak kendi kalsın inşallah en iyisi olacak, çok güzel gidiyor. Bu bizim helikopter portföy helikopterde iyiyiz. Bunlar bittikten sonra başka 1 otele gelir. Aslında bizim yıllardan beri yetiştirdiğimiz yaptığımız mühendislerimiz, bunu yapan mühendislere anladığım kadarıyla 123 tanesinin de dizaynı, motoru imalatı, powertrain ya da işte aktarma organlarının tamamı geldi. Aynen öyle. Hem dizayn olarak hem lisans olarak üretim olarak mimar olarak. Ama herhalde malzemesi uluslararası piyasada temiz olsun. Çelik kullanıyorsun, gerisi alüminyum ve kompozit oluyor. Âlimin temin edebiliyorsunuz. Türkiye bu âlimin yapabilir ama bunu yapması için çok az çıkıyor. Çünkü acım yok. Çok büyük sıcak presler gerekiyor, ihtiyaç varsa türkiye bunu yapabilir. Mesela dünyada üretenler kimler? Her tarafta var 1 şey de bağımlılık söz konusu olmuyor da şimdiye kadar hep çevirdik. Ama bizim için burada olmayan 1 de uçak yapısal ağımız var. Orası türkçe diyoruz. Ona bize f 35 in orta gövdesini yapıyoruz. Bu airbus ara katman eskiye bütün bildiğimiz bu şirketlere 1 uçak parçası yaptığım zamanda koca koca parçalayabilir. Çünkü baya ortak evde şöyle orta köyde yapıyoruz. Onun için bizim malzemeyi oturuyorsun, doğru yani 400 emin orta gövdesi yapıyoruz. Neyse, malzeme ile her şeyle haşır neşir iz. Biz dünyayla entegre iz bu konuda 1 problemimiz yok. Bu bizim helikopter portföyümüz tabi çok alıp önümüzde 1234 farklı tip elektrikli coplar var. 3 yüzde 100 yerli ve milli aynen öyle. Aynen öyle inşallah bunları bu şekilde kop ter temiz. Sabah kalan bölü demirağ yazık kaldı onu yine hukuk hür kuş tan gelsin bu kuşumuz var, hürjet imiz jet eğitim uçağı aynı zamanda da hafif saldırı uçağı hem askeri hem eğitim biraz şeyim. Favorilere benzettim doğru ama tabi onlar çok eski kral jetler bizim gönlümüzün çalıp uçak mühendis yaptılar. Bilmem hatırlar mısınız? 1970 lerde en 5 dergisi’ni çıkardı. Biz o resimlere baka faaliyetleri bakarak bizde yapalım diye çakma yenisi olduk işte bu inşallah 2022 nin sonunda uçuyor. Şu anda 3/1 cd yarını bitirdik. 2022 nin sonunda cd yarın 1 sidik rıza kritik düzenli videolar için kusura bakmayın. Uçak olunca hep daeş’e karşı. Evet bunun şu demek oluyor, uçak tümüyle donduruldu, yapı solları bitti, kalınlıkları belirlendi. Şimdi malatya başlıyor. Bütün dizaynı tamam tamam inşallah. Yani imalata başlıyor. 2022 nin sonunda bunu uçuruyoruz ve jet eğitim uçağı. Şimdi bunların hepsi bize birikim sağlıyor. Hor kuş hürjet ve ondan sonra milli muharip geliyor. Şimdi hemen 1 şey demek istiyorum. Biz seni zaten fotoğrafımız bildiğim kadar dedim. Bunu yapabileceğini onun yoksa motorları dışarıdan bağlı. Bu motoru dışarıdan alıyoruz. Türkiye’ye motorda yapacak. Şimdi aslında jet motoruda yapılır. Yani bu dersleri de verdim, geçmiştir hocalığına varda jet motoru tasarlama dersini verdim. Şimdi bütün bunların zor olan kısımlar var. Kolay olan kısımları var. Jet motorundan zorluk 1300 1.400 lere çıkan sıcak havayla dayanacak. Arkadaki ne yapmak gerekiyor? Onların soğutulması için delik demeniz gerekiyor. Soğuk havayı içinden yani içeri giren kompozisyon soframiz gerekiyor. Üzerine sermek kaplamaz gerekiyor. Onların hepsini biliyoruz. Bu konuda çalışmalarımız da var ama bunların hepsi yıl alıyor. Şimdi bu gördüğünüz uçak, helikopter yapmak. Yılına ilgili 1 şey şimdi belki dinleyicilerimize ki niye hemen çabuk yapsanız bunu ama bunların her bazı fazla hızlı gitmişsiniz. Iyi ama başka şeyle bak hıza gelince tek şimdi bu sektörün içindeyiz. Ekim dünya savaşı sırasında maket martin ozaman, TCN di n max 1/5 gezi orayı 1 müzesi var. Neredeyse ayda 1 uçak çıkardılar. Yani 5 yıl sonra bindiği zaman öyle 1 süreler şey başka 1 şeyin meşhur 1 kelime oluşturduk. Şirket içinde böyle 1 şey yapıldığı yavaş yapılıyorsa ortadoks metotlarını bırakın diyoruz. Bırakın yavaşlar ve hızlı yürüyün yani bunları yapılırlar ya sonuçta 1 adam saat vermeniz gerekiyor. Bilgisayarın başında insanların belli 1 süre durması gerekiyor. Bunun rüzgar tüneli modeline gidip bunu düzgün denenmesi gerekiyor. Hepsi bunları adam zaten tebessüm ediyoruz. Götünü ankara’ya kuruyoruz, 1 tane dediniz, avrupa’daki ikinci büyük tüneli ödülünü almayı hollanda ortaklığının dışında. Peki mesela şimdi bilgisayar, teknoloji bu kadar gelişmişken rüzgar tüneli testleri mesela bilgisayarda simüle ettik olarak yapamıyor musunuz? Şimdi bilgisayarda en büyük makine bizde 10000 çekirdek 10000 çekirdek makinemiz var. Biz çünkü 1 güzel var mı? 2 büyük makine bizde şimdi 50000 çekilip makine alıyoruz. Bu işin sonuna kadar kullanıyoruz. Sonuna kadar kullanıyoruz görücüm ama şöyle rüzgarın ihtiyacınız var. Şimdi bu manevra yapacak. Bu manevra zarfında uçarken böyle dönüyor. Bu tam manevra sarf ediyoruz ama bu manevra zaafını bilgisayarda çıkarmak iğneyle kuyu kazmak gibi. Ben bunu rüzgâr önünde çok çabuk nazar çıkarabiliyorum. Bende mesela sonsuz sayıda hakim olabilirim. Bu benim öğrencim de kullandığım bilgisayarım. Evet, casio, evet hatırlıyorum. Evet, 250 $ aldım ben bunu o zaman paraydı 250 $ aldım. 2000 $ kazandığında şubem 4 kilobayt. 8 km var bunu bu telefon bugün.
Bilmem kaç katı? Bu makine aya giden fiziği yönetebilir. Anlatabiliyor muyum? Zaten apollo daki ondan biraz öyle aynen öyle yani sonuçta önemli olan makine veya şey değil. Önemli olan siz gönülden ne kadar insan 1 araya getirdi bu projelerin zorluğu yönetim zorludur. Şimdi kişilerle uluslararası hep konuşuyoruz da işte eurofighter yapanlarla konuşuyoruz. Amerikalıları pek olmuyordu. Avrupalılar daha çok sohbet yapabiliyoruz. Şimdi onların dedikleri şu yani milli muharip uçağında. Sizi bekleyen zorluk milli muharip te. Içeride 3000 kişi dışarıda 3 mühendis 6000 kişi çalışacak. Şu anda bilmeyen isimiz var. 6000 tane başıbozuk genç arkadaşı sizin yönetmeniz gerekiyor. Yani yönetmek demek ki akşama kadar 1 şey sokuşturmak anlamına gelmiyor. Ağır içinde organik yasası’nın etmek ihtiyaçlarını gidermek, rüzgar tüneli yapmak biz yanlış yapmıyoruz ki şu anda yıldırım tez sistemi yapıyor. 1 türk firması yapıyor. Her 2 uçak uçarken özen yıldırım düşüyor. Bunu yerde test etmeniz gerekiyor. 3 buçuk milyon volt özemen yapacak. Peki uçak 1 faraday kafesi değildir? Yani sorun yakıt var, yakıt tankı var, kompozit o deli buraya zarar vermemesi gerekiyor içeri değil. Yani girdiği zarar vermemiz gerekiyor. Şimdi bu radardan gördükleri zarar vermesi gerekiyor. Türkiye’deki en büyük yıldırım test düzeneği yapıyor. Biz de yapılıyor mu, yapılıyor, yapılıyor. Hepsi bunlar bana getirecekler. Yani zaten onların söylemlerini bunun hızıyla beraber ayarlıyoruz. Mesela bu radardan korunacak kadar bunu görmüyor. Yani 35 tire 35 yaşlarında tabiki bu beşinci nesil savaş uçağı peşindesin. Tabiki beşine savaşı altında görürsünüz. Bombalar altında sağlık kapaklarında saklı bunu kapaklarını açıyor. Bu baktığınız zaman f 35 in daha zarif ve uçak gibi görünüyor. Çünkü bizimki hava, hava, hava, yer görev yapması gerekiyor. F 35 daha çok hava, yeri geldiğinde görevi bu avcı bombardıman öbürü daha çok. 22 de var o daha çok havai’ye 22 kimseye satmıyor, çok güzel olacak, o da 200000000 $ gibi diyorlar. F 35 te yaklaşık 100000000 $ gibi bu ikisi ortası olan 1 uçak bombalarının içinde saklıyor. Şimdi super cruise yapıyor, süper kurusu demek oluyor, ses üstü uçuyor. After bornova arka yanma odasını kullanıyor. Uçaklar 3 ihtiyaçları olduğu zaman normal motorları 1 itki oluşturur. Artı eksi sırasında arkadaki yapıldığından hafta yakıt tüketimi 3 katına 5 katına çıkıyor. Dolayısıyla uzun süre savaşamaz savaşacağız. Var tabi ulaşacağı zamana first kapatır. Bu beşine savaş uçakları, motorları ona göre bu 2 tane motor var. Üzerinde after burn çalışmadan 1 nokta 4 baka çıkabiliyor. Aynen öyle. Appeared first t 22 e şöyle ondan sonra. Radar bunu göremiyor. Peki motor? Motor türkiye yapacak inşallah bu motorda yapabilecek miyiz? Biz yani yapay afterburner sız 1 buçuk makarna ya 30000 £ tras pound oldu. Biraz şey oldu. Amerikan sistemi olarak ikiye bölecek sezon yaklaşık olarak ilan ediyor, 2 tane var bunda 1 de 60000 yapacak. Şimdi 1 de bunun radarda görünmemesi gerekiyor. Köşeli kenarlara, köşelere burada görünmesin diye. Şimdi mesela bunun radardan. Kaçınması için görme yetisini belirli 1 şekilde olması gerekiyor. Muayene boya gerekiyor şimdi boya daha sonra geliştireceğiz ama geometri doğru yapmamız gerekiyor. Bunun görme testini analiz etmek için kullandığımız bilgisayarın remi terapi ait. Az önce gösterdiğim makine 8 kg etti. Aradaki rakam da terabyte yani sonuçta dediğim gibi evet çok zor bu iş ama bizim yapmaya çalıştığımız veya benimde kendi genel olarak görevim bunu yapacak. Tuz taşı oluşturmak 1 sürü yatırım yapıyoruz. 95 metrekare kompozit tesisi kurduk. Dünyadaki 4 testten 1 tanesi. Şimdi ona geleceğim, ondan önce şu tür korkunç videosu var mı? Uçarken göstere göstere dışında kalan videolar var arkadaşlar kuşu videosu var mı elinizde?
Hür kuş. Ben kendimde işte tabi arkadaşım ön tarafta değil insan biraz korkuyor, onu söyleyeyim. Öyle 1 döndüğü zaman böyle tatlı. Berke diyor. Evet. Buca gövde malzemesine alüminyumu kompozit elinizde değil. Biz hukukçu 1 daha yeniden yapıyoruz, ikinci 1 hukukçu yapıyoruz. Onu baya kompozit olacak. I hür kuş un motorunu yerleştirme girişimimiz var mı yoksa motor yerleşimi, motoru değişimi bütün dizayn etmek gerekiyor. Motor yerleşiyor ama her şeyi yapmanız o kadar kötü olmayabilir. Bu motor çok harcayan 1 motor her tarafta var. Kolay kolay bulabiliyorsunuz ama bu şey için türkiye bu motorun yapmak zorunda. Zaten 1 yani türkiye’nin bekası için milli muharip bütün bu uçakların toplamdan daha önemli. Burada gördükleriniz daha önemli. Bunun türkiye’nin bekası için önemli olduğu için bunu motorunda malzemesinde. Kanopi sini deniz takımlarında her şeyi yaptık. Bu sistemin hepsi yapmanız gerekiyor. Biz kendimizi ona göre ayarladık. Yüzde 100 ünü yerli yapmak zorun damıyız. Milli savaş uçağında doğru ama bütün hedefimiz o yönde ama ilk uçakta hepsini yaparsan uçmaz uçmaz. Şimdi şöyle yapıyoruz, mesela gökbey böyle bizim hani bu koysaydın diyorlar. Rafta hazır an hazır kullandık ama şimdi satarken tepsi yerli ve milli olacak bunları. Çok güzel uçuyor, bayıldım. Buna olalım arkadaş olabiliyorsunuz yani 16, en çok 3 sivilin her halde. Tamam bunda çalışanlar sadece inşallah dayanabilirim. 16 ya kadar çıkmıştık. 5 buçuk 6 ya kadar çıkmıştık, o kadar getiriyor. 3 y 1 şey değil. Canım bayılırım. Çok güzel inşallah hicret edenleri siz inşallah ücretle falan izledim arası şimdi birazdan konuşacak üzereyim şeyi konuşalım. Şu kompozit havacılıkta artık boyun malzeme önemi giderek artıyor hem daha hafif hem daha ucuz hem işlemesi daha kolay malzeme kompozit konusunda neredeyiz? Tusaş kompozit te nerede, motor nerde ve 1 de şey şu 2 uçak olmak istiyorum, milli muharebe hem de milli eğitim, milli hürjet, yerli eğitim uçağı koşmak istiyor. Niye? Dünyanın her yerinde uçak geliştirmek uzun 1 prosedür. Yani işte doksanlardan beri geliştirilen f 35 hala 1 sorunlar yumağı olarak devam ediyor ve 1 türlü ihaleye girmedi. O kadar para harcamamıza belki vazgeçerler üretiminden. Biz bunu 2023 nasıl yetiştireceğiz ve 2.028 de onu soracağım. Kez aynı şey bunun için geçerli. 1 de bu maliyetleri açısından bunlar trilyon dolarlık işler. Aslına bakarsanız mesela hep bunlar. Content türlü oluyor işte 1 sürü dünyada şirket birleşiyor, 1 sürü ülke destek veriyor ve martin herkes katkıda bulunuyor. Biz bunu yapabilecek miyiz? Çünkü orda müthiş 1 rekabet ve uluslararası baskılar söz konusu. Yani türkiye’nin böyle 1 uçak yapmasını pek de istemeyeceklerdir. Hele hele bunu çok uluslu 1 proje getirmesini hiç kimse istemeyecektir. Bütün orta konuşacağız. 1 kısa reklam arası 1. Evet, şimdi sorulara geçelim ama arada birkaç maillere göre birkaç mail ve negatif şeyler söylüyor. Sürekli cqu ama ortada 1 şey yok diyorlar. Uçak orada gösterdik. Gerçeği türkkuşu nda gösterdik ama hakkaten cek cak cuk mı yoksa hakikaten o. Yani bunu size sokakta biri sorsa dersiniz. Herhalde her şey cuk nerde bunlar desem şimdi türkiye’de muazzam 1 eko sistem var. Bunu aslında dünya inceliyor, araştırıyor. Brezilya dan 1 heyet gelmişti. Türkiye niye bu kadar bu savunmada başarılı diye onlara başarı aslında biz ona şarkı söyleyeceğim. Oğlum şimdi bu ekosistemin merkezinde cumhurbaşkanlığı oturuyor. Cumhurbaşkanımız hava silahlı kuvvetleri güçlerine vakfı’nın mütevelli heyet başkanı, cumhurbaşkanı kendisi orda yönetim kurulu başkanı ismail demir bey, ismail demir bey aynı zamanda ssb başkanı. Mesela tuşu hisseleri vakıfta büyük hissedarı, savunma sanayii müsteşarlığı, savunma sanayii başkanlığı başkan direk bağlı. Dolayısıyla yani buradaki irade tamamen oluşmuş. Dünyada bu kadar güçlü ya da başka 1 yerde yok. Irade açısından 1 ikincisi savunma sanayi fonu var. Yani sürekli buraya türkiye’nin durumu ne olursa olsun belirli 1 kar oluşuyor. Yani işte aksamasın diye bu çok önemli. 1 de türkiye’de özel sektörün var. Özel sektör çok başarılı işler yapıyor. Bayraktar, başta iha yapıyor. Birde iha’lardan bahsetmedim. Arkadaşlar olabilir. Ankamall ve anka ikimiz aksiyon kurumuz ve şimdi şeyimiz var orada başarılı ama türkiyede vakıf şirketi var. 6 tane büyük bakır şirketi var m muzaffer sarısözen buna verdikleri yapıyor ve elektronik kalbi yapıyor. Tusaş roketsan havelsan aspilsan böyle 1 sistemimiz var. Bu 1 ekosistemin 80 lerde başlayan 1 projen 4 te başlayan rahmet bozalım. Türkiye deki hediyesi ama son yıllarda tbess galette özellikle bunlar cumhurbaşkanlığı’na bağlanarak yani az önce bahsettiğim yapı muazzam 1 yapı, sonra bizim 1 karar ihtiyacınız olursa hemen halloluyor. Geçen pandemi döneminde panelinden dolayı bizim genel kurulumuz biraz gecikti davrandım. Tusaş genel müdürü olarak tüm başkanımız aradı dedi. Gece bire kadar imza atıyorum diye davranıyorsun ki. Işin varsa gelip imza alayım, gel imzalayalım, gelip demedi. Şimdi bu konu şöyle, türkiye bu işi en üst perdeden tutuyor. Bu 1 tarafı, ikinci tarafı çok projemiz olduğu için biz çok yatırım yapıyoruz. Bu milletin parasıyla yapıyoruz ama kötü yaratıyoruz ki işte avrupa’daki üzerine kuruyoruz. Şeyde kompozit te dünyadaki 4 büyük tesisler 1 tanesinin kuruyoruz. Bunların hepsi geri dönüş olacak olan şeyler. Sizi kaç para yapacağız, nasıl yapacağız onları söyleyin, ondan gelecek o. Şimdi en önemli faktör şu, bu kadar çok proje olduğu için 1000 tane mühendis yalnızca tusaş alıyor. Bu kadar çok genç sistemi aktığı için siz gençlere küçük görme yani o görülmüş görmeyi. Yani böyle mi? Çünkü bu gençlerin eline biz en güzel teknolojileri veriyoruz. Başvurduğumuz iyi maaşta e şikayet etmediler. Çok maaş gelmez tabiki de yani problem yok ortada ama mesela bakın bizde pd product fiche almanac denen 1 sistem var, yeni teknoloji bu. Dünyanın 2 büyüğü var. Bunların simens ve daha sonra biraz reklam oldu ama daha büyükler olmadığı için inşallah programa 50 artı 50 100000000 $ para verdik. 10 yıllık paket aldık. 10 yıl boyunca hep yeni versiyonları gelecek ki bunlar olduğu gibi önleri açık olsun. Şimdi üniversitede yeni mezun olan 1 kişi airbus boing ne önüne koyuyorsa biz önüne aynısını koyuyoruz. 1 de bizim gibi heyecan var, o tarafta yok. Ben amerika’da çalıştım biliyorum. Olayı insanları nasıl çalıştığını biliyorum. Tabiki kendi zamanında aya giderken ki o zamanki genç mühendisler daha sonra bizim şıkkında hocamız olduğunu anlattılar. O zaman sonra camaro ama şimdi dönem değişti şimdi. Dolayısıyla ama şimdi rafa kesiminde tamamladı. Şimdi amerika’nın şöyle 1 avantajı var, bende amerika savunma sanayii şirketlerinin tamamı ise bazıları gezdim. Havacılık şirketine falan gezdim. Orada şöyle 1 şey var, dünyadaki en parlak beyinleri alabiliyorlar. Yani havuz çok değişik orada yani hani kendi başlarına havuzları dünyadaki bütün başka istediği gibi kepçeyi daldırıp adam oluyor. Özellikle üniversitesi nde çok uluslu 1 yapı olduğu için her parlak önce geldiği için çok rahat. Bizim insan kaynağımız aynı anda zengin olabiliyor mu? Amerika daki teknoloji projeleri bunların 100 katı. Yani savunmayı kas etmiyorum. Yani biz şimdi o parlak olanlar öyle gitmiyor, o stresi gidiyor daha çok. Kendisine denemeleri var. Yani türkiye kendi ölçeğinde kayma alıyoruz. Türkiye’nin elini biz alıyoruz. Yurt dışından getirme projemiz var. Tabii söyleyeceğim. Biz mesela yabancılarda kullanıyoruz. Neden? Çünkü tecrübeli olduğu zaman tecrübesi için alıp parasını vermek zorunda kalıyorsunuz. Tamam şimdi bize bizde çalışan ingiliz firması almanya’da ilan veriyor. Türkleri alıp bize kendi üzerine vermek için ilan veriyor. Hantı firmaları almanya’daki türklerin peşine kuşat 3. Tabi tabi tutsa çalıştırmak için almanya’da şu anda türkiye’ye gelebilecek teknoloji transferine yardım ocak en az 100000 kişi var. Gerçek 1000 türk tabi. Çünkü bu çocuklar yani almanya’da 4000000 türk var. Benim bildiğim bunların çocukları okudular. Berlin teknikte olsun, üniversiteler olsun. Bu üniversite en önemli üniversitelerinden mezun oldular. Ağır bassa çalıştılar, başka şirketle çalıştığı siemens çalıştılar ve bunların 1 kısmı türkiye getiriyoruz. Şu anda türkiye. Tersine beyin göçü var. Daha çok bizden giden den ziyade genel diye okumuştum. Ben hollanda’ya giden 1 gruptayız en önemli mühendisleri transfer oldu. Peki istifa mektubu veriyorlar. Bizde onlarla tek tek konuşuyoruz bende.
Gençler biraz daha farklı, benim çocuklarım var. Gençler anlamaya çalışıyorum. Ben 10 yıl bakırköyden masla öğretim geliyorsa gidip geldim itiyor. Servise gidip geldim. Otobüsle gidip geldim bana hiç koymadı. Şimdi arkadaşlar 2 kilometre gittikleri zaman koyuyor ama geçmiyor. Ne yapacağız mesela 1 arkadaş şikayet ediyor, belli 1 yıldan sonra 1 ekstra zam alıyorlar. Kıdem ilerlemesi 2 ay kıdemi gecikmiş, bunu kıyamet koparıyor. Ben üniversitede doçent oldum, hiçbir zaman dönüşen maaş alamadım. 10 sene boyunca kadro yoktu. Şimdi tabi fark. Şikayet ediyor. Belirli 1 yıldan sonra 1 ekstra zam alıyorlar. Kıdem ilerlemesi 2 ay kıdemi gecikmiş. Bunu kıyamet koparıyor. Ben üniversitede doçent oldum. Hiçbir zaman dönüşen maaş alamadım. 10 sene boyunca kadın yoktu. Şimdi tabii farklı ama ben onları eleştirmek için yapmıyorum bize bu gençlik bu gençleri anlamamız gerekiyor. Yani türkiye’nin geleceği teknolojik olarak bu projenin geleceğini gençlerle ilgili konular tusaş ta. Yaş ortalaması gittikçe düşüyor çünkü gençler geliyorlar ha şimdi dinleyeceğim. Şunu konuşabiliriz, çoluk çocuğa bunu yaptıracaklar diyorlar. Ben şimdi geçenlerde 1 arkadaşımız genel müdür yardımcısı oldu. Kendisi 45 yaşında, 47 yaşında ya dedim. Genç ben 61 yaşındayım, biz mezun var 1 sene olmuş. Abi ne genç olarak yani bu kadroya geldi, aklıma geçti ya ben 45 yaşında komaya genel olmuştum yani şimdi garip şey var ki şimdi. Anlamayın. Benim kuşağım çok çok farklı şeyler gördük. Yani çok basit teknolojilerden 3 nanometre kadar böyle 1 sıkıntı yaşayan insanların bizim uçak hani böyle bunları gördük. Onun için tabi bu 1 fırsat aslında ama bizden sonra gelecek olan şu ki, onlar mars a gidecek yerleşecekler. Yani ben söyleyeyim. Onun için bu arkadaşlara gençleri hakkı görmemeklerini tusaş öyle yapıyoruz. Olabilir kadar genç geldiği zaman bunlar hiç dokunmadan. Bunlar çok güzel, yeni teknoloji yetişiyor. Sistemli 1 bazıları gidecektir, tutamayız ama biz yine alacağız, devinim var ortada aslında ama tersine beyin göçü daha pozitif yerde. Yani türkiye ben şunu diyorum, arkadaşlara 1 yere gitmeyin. Buradaki projeler başka yerde bulamazsınız. Şimdi thy geçmişim vardı. Bilirsiniz onu 2 yıllarında bizim pilotlar singapur havayollarına gitmek istiyorlardı diye bak singapur’a gitmeye singapur geçeceğiz. Allah nasip etti. Sonrasında bu geride kaldı gidenlerde 1 daha da geri gelmediler ayrı 1 hikaye. Şu anda benim de içim şu, türkiye’de ekosistem var, en üst perdeden tutuluyor konular. Tabi ki biz 1 amerika kadar veya 1 başka ülke kadar bu işi yaparak atamayız. Çin’de yeni 15 ini savaş uçağı bitirdi. Belki biliyorsunuz ama problem o ayrı konu olabilir. Biz o kadar para aktı ama o kadar para ihtiyacımız yok. Bu konuda önce de şeyden başladım. Kompozit yatırıma başladım. Bu arada dr ilhami gül, biz az önce onun kulağına köy monaco satı başında kendisi şu anda türkiye’nin ilk uydusunu fırlatan ekibin başındaydı. Şimdi bana kasa başında size selam söylemiş ben dedim. Şimdi birisi alıyorduk, biz de yapıyoruz, konuşmuştuk. Small geo denilen haberleşme uydusu nasıl yaparız diye şey yapıyoruz. Türksat 6 AO. 24 transporter var elektrikli tahrik ediyor. Kendisi ilk fikri vermişti, selam olsun kompozit bu uçakların özellikle bu birliğin muharebe uçağı ve diğer uçaktaki kullanacak malzeme büyük aradı. Gövde malzemesi kompozit olacak ve bunun için de çok güzel 1 kompozit teknoloji lazım. Dünyada artık uçaklar yavaş yavaş kompozit geçmeye başladı. Kompozit yolcu uçakları bile evet, savaş uçakları komple komple dolu yolculuklarında bile artık kompozit yoğunlaşmaya başladı. Işte boeing indirim kompozit yapı, kompozit malzeme yapılan uçak, kompozitör üretmek kolay mı? Bunun hangi parçaları, hangi bölümleri türkçe öğrenebiliyor? Şimdi tusaş’ın şöyle büyük 1 fırsatı var, biz o austria uçak yapısal, ondan yılda yarım milyar dolar ihracat yapıyoruz tek başımıza. Iyi para türkiyede en çok ihracat savunma yapan biz bu şekliyle. Dolayısıyla boyunca kat martin eskiye airbus hepsine çalışıyoruz. Göreve parçası kompozit yapıyoruz işte 787 de koca kompozit parçalar yapıyoruz. Gövde seks yapıyoruz, yapıyoruz bunları. Tusaş yapıyor. Bunları 1 altyapımız var. Şimdi bu yeni projeler gelince bizim ekstra yatırımlarımız söz konusu oldu. Şimdi 1 uçak yapmak için biz kompozit esin 200000000 $ harcadık. Şu andaki yeni tesisimize 1 uçak yapmak için bunu yaparsanız sizi bu değil. Ama tusaş’ın nasibi şu biz otesi yapıyoruz, hem ticari olarak elbasar boyunca sunuyoruz ona hem de kendi işimizi parça üretiyoruz. Şimdi mesela 3 boyutlu printer, 3 d printer ile ilgili yeni 1 intro alıyoruz. Şarkı 8000000 $ brent hem alüminyum hem de titanyumdan parça yapabiliyor. 6 metre 6 metre büyük printer şu odanın büyüklüğü kadar 1 printer bakım da çalışıyor. Tamam skor er yani son teknoloji şimdi ben bunda bu milli muharip in bahsediyoruz. Titanyum balık etleri yapacağım, ona bakayım, geçen bölüme de motorun bağlandığı yerler onu yapacağım yoksa titanyum mu? Pres demek gerekiyor o kadar büyük press türkiye’de yok. Yabancı da bana yapmaz onu ama ben bu yatırımı bu uçak için yapmayacağım. Bu çağa ben elmas boncuk işi yapıyorum. Ona da parça yapacağım. Boş kaldığım zamanlarda bunu yapacağım. Yani tusaş’ın en büyük fırsat taşıyor. Biz hayatın her tarafında varız. Hadi uçak biran parça üretimi farklı, uçaklara parça üretimi, malzeme üretimi tabi mikron düzeyinde dişi kutular microzen işleniyor. Dolayısıyla türkiye imalat konusunda yanıt saç değil bu. Türkiye hat konusunda 1 problemi yok. Ne isterse yapar imal edebilir dosyaya nisan ayı tabi aynen öyle. Şimdi tasarım konusunda mühendisliği çalışması lazım. Şimdi bu uçağın 1 hava akımını çözeceksiniz değilmi? 50000 çekirdekli makinede size 1 hafta sürer bu bunun üzerine tek tek böyle elemanlar 5 gerekir bu hava akımı çözmek 1 haftamı tabi şimdi bunu bu kadar yoğun çalışacağım zaman mühendis gerekiyo gerekiyor. Bu uçakta milli muharip şu anda 1000 tane mühendis çalışıyor, 500 mühendise copter da çalışıyor. Beşyüz iha da çalışıyor. 500 mühendisin benim şeyde sabit kanat ta çalışıyor. 4 mühendis çalışıyor. Yalnız burada içeride 3 dışarıda 3 6000 mühendis çalışacak. Yanlış mı yapacaktı? Zaten paralar bunlara gidiyor. Şimdi sizin sorunun cevabı şu, türkiye’de allah’a şükür yani saati almanya gibi değil. Almanya gibi değil, amerika gibi değil. Dolayısıyla biz bunları onlar yaptığını, fiyatlar çeyreğine yaparız. Bunları altyapıları zaten şu anda oluşturuyoruz. Benim merak ettiğim şu temel şimdi bu. Bu önümüzdeki yerli muharip uçak’ın ve bu kapı gördüm. Tamam görüntü şahane dedim. Ne güzel olacak yani korkma dedi. 2023 te bu uçak uçacak dedi ya hayal görüyor bunlar hala da diyorum yani emin olun. Şu açıdan söyledim, şimdi 1900 doksanlarda başladığı 35 projesi hala bitmiş değil. 1 uçağı geliştirme aşamaları yaklaşık 10 günden kısa sürmüyor, işte rusya aynı nesil beşinci nesil 1 savaş uçağı olan eski 57 üzerinde 12 yıldır çalışıyor. Henüz daha uçak gitmiş değil şimdi yani çünkü uçtuk. Yeni sorunlar çıkıyor, sürekli bütün süreçler böyle. Onun için blog gelecek, o onun blok mantığı var. Ep 16 çok güzel, 1 örnektir. Glokom blok 20, blok 30. Blok atmış blok 70. Yani daha sonra gelen versiyonları var, uçarken gelişiyor. Aynen öyle. Bu normali bu biterken öyle yapıyorlar. Biz şu anda 2025 te buluşunca dünyanın en güzel uçağı uçuracak diye 1 şeyimiz yok ki ama bizim yapmamız gereken kısımları bitireceğiz. Türkiye’nin anlaması gereken bu gökbey 2 sene önce üstü 2 sene sonra teslim edilecek 4 sene üzerine çalışıyorsunuz. Böyle 1 olduğu halde şöyle tecrübeden ziyade iğneyle kuyu kazar gibi mühendislerin mausla kuyu kazıyorlar. Hani analiz üzerine analiz yapacaksın? Çünkü hafif olması gerekiyor. Kaba yapamazsın olsunda kalan olmaz uçma sonra. Yani bütün bu süreçler şöyle yani vatandaşın bilmesi gereken şey, türkiye savunma sanayinde eko sistem oluşturmuştur. Cumhurbaşkanına konu çıkıyor alttaki ismail demir, bütün sisteme hâkim durumda. Bizim patronumuz durumlar şu anda ve şirketler arasında sinerji oluşturuyor. Özel sektörle kamunun şirketi olan bizler arasında sinerji oluşturuyor. Tutar şu anda vakıf büyük ortak olduğu için özel şirket statüsünde çalışıyor. Aselsan borsa da belki bilirsiniz özel şirket statüsünde, ama tümüyle biz devlete bağlıyız. Çok hızlı hareket ediyoruz. Yani şunu şuna inanmak gerekiyor, inşallah savaş olmazdı. Dünyada savaş ortamında amerikalıların rusların yaptıkları performansı türkiye bugün barış ortamında göstermesi gerekiyor ki ülkenin bekası gerçekleşmiş olsun. Biz böyle algılıyoruz. Bu olaylar bizim için. Yani ben teknik 1 insanım, süper 1 şey, çocukluğumuzun hayallerini biz yapıyoruz. Yani birçok kişi ama daha gençlerin daha büyük hayalleri vardı. Tabii onlara ihtiyacımız var. Istanbul sanayi odası başkanı erdal bahçıvan, benim çocukluk arkadaşımdır. I diyor ki biz insan olarak son 3 yıldır istanbul sanayicisinin savunma sanayi ile taşımak adına savunma sanayii zirvesi yapıyoruz. Aselsan, roketsan, havelsan, bayraktar en güçlü ve saygı içinde bu.
Törene katıldılar diyor. Sizce bu zirvede görmek istediğini söylüyor ya inşallah sözü söz bitiyor. Çünkü savunma sanayi buluşmaları diye yapıyorlarmış. Diyorki, temel beyde bu zirvelerde aramızda görmek isteriz. Çok verir, yakınımız vardı orda ne aksa’da kontrol ederim, böyle bakalım. Çünkü sizi de orada hakkaten görmek istiyorum. Peki ya da durumlarımız var? Tabi drone konusunda türkiye gerek bayraktar olsun, gerek saçlı olsun. Dünya çapında başarılı ülkeler arasında ilk 5 te daha yukarıda içten ya da küçük kendini daha iyi de amerika 1 israil ve biz varız galiba yani öyle diyelim yani başkası var mı? Yok çimleri şeyde geçiyoruz. Ihalede çinle yarışıyoruz geçiyor üçteydim amerika, israil türkiye ve burada amcamız var anka 2 miz var. Aksu’nun beşinci sadece bayraktar var türkiyede galiba vestel’in de 12 şey var ki fark. Evet ziyaretinde orda maketlerini görmüştüm. Bilmiyorum yatırım yapması oldu bilmiyorum ama sizin de çok başarılı olduğunuz bayraktar kadar başarılı olduğunuz 1 konu bu baktığımız zaman bunların. Nerelere satıyorsunuz, ne kadar bunların yerli? Kanada’nın koymuş olduğu türkiye satış yasağı var. Belli parçalarla ilgili o yasak bizi ne kadar etkilediğini, neleri yasakladılar ve diyelim ki bütün dünya 1 ambargo uyguladı. Biz buna ne kadar yapabiliriz? Şu an şimdi bayraktar tümüyle yerli kamera dan bahsediyorsun. Kanada’nın konusunda kes aselsan’ın yaptığı 1 kamera şu anda takıldı, uçuyor, bazı problemleri vardı, çözümler ona inşallah o problemle bitti. Aynı şekilde bizim iha’lar için de geçerli ya işte burada yakalanması gereken şu, eko sistemden geliyor şimdi ben tusaş özelinde roketsan olmazsa bizim iha’ların 1 fonksiyonu yok. Biz roketsan’ın yaptığı silahları çok hızlı 1 şekilde tabi. Ama bugünkü bütün nihal arasında silahlı 1 yanı üzerinde önde gören kamerası hem lazer işaretleyici gece gündüz görüşü var onda üzerinde silahları var ya bu türkiye bu konuda devrim yaptı. Tabii bu 1 de sahada uygulandı. Yani asıl şeyden böyle. Şimdi ilk heyetler geliyor, soruyorlar, sahada uygulandı bence o kısım tamam. Allahın izni ile aslında her uçakta buda şeyi ef 16 görüyorsunuz, modernizasyonu yaptık, onlara tamamen bittim artık ben 6 üretmiyoruz, biz üretmiyoruz ama modernize etmek gerekiyor. Dokuzlar hani blok mantığı var ya yani sonuçta türkiye havasını koruyacak durumda. Tabi ben roket ve hava savunma sistemini burada giremem. Benim konum başka şirketlerin konusu kez sana konusuda ama türkiye havasını koruyacak durumda. Herhangi 1 cihaz yapacak durumda. Hepsi vakit alır ama bu vakitleri amerika’nın vaktiyle şu anda bize karşılaştırma bizi daha kısa sürüyor. Bu işlerine daha kısa sürüyor. Çünkü çok adam sanıyorsunuz yanı çalışması gereken insan sayısını da artırıyor. Sağ olsun bu kadar basit bu adam çalıştıran biri kalır. Efe 35 te bu join string her olayı çok uluslu olması. Tabii özelde söyledikleri var ama her şey burada paylaşamıyorum. Çünkü o zaman şimdi bu işlemden sonra olmak istemem. Onlar kendi işini yapsın. Biz kendi işimize ama vatandaşın biri olmayı amerika da konuştuğumda benim öğrendiklerim. Şunlar, amerikan ordusu ndan kaynaklanan problemler nedeniyle aslında bu uçakta ciddi 1 gecikme ciddi 1 sorun oldu. Eğer bu amerikan ordusu için bu kadar burnunu sokmasını çok daha iyi yapardım. Şimdi ef 22 var et 22 alternatif yapılan 1 de şey vardır. Black widow diye uçak var, kalın karadul şeyin yaptığın orthop romana yaptı. Kaç yılda yaptı onu? 2 bedroom kilo yaptı. Onu seçmeden sonra emanetler olarak etmeyi bize verseler çok iyi olurdu ama amerika emretti, onun teknoloji yok olsun diye aslında 1 şey yapmak istiyorsanız gerekli emeği harcamak zorundasınız. Altyapınız olmak zorunda yani dizaltı tamam galiba 1 tamamlıyoruz. Yani bütün altyapı tesisinin tamamlıyoruz, mühendisimiz olması gerekiyor. Dışarıdan gelme taşıma suyla değirmen dönmüyor. Işte uçak mühendisliği fakültesi var. Fakülte olarak mı? Şu anda itü yle oto başı çekiyor şeyde sakarya da var, konya da var ama asıl ütüyle otu başı çekiyor. Sonuçta uçak mühendisi istemiyorsunuz yok. Uçak mx 1 kısmı yani makine mühendisleri, büyük kısmı makine mühendisi oluyor, kontrol var çünkü komplo teorisi var orada elektrik elektronikçiler oluyor, avea hediyemiz aslında elektrik mühendisinin. Uçağa ödenen kısmı oluyor. Aslında malzeme mühendisi oluyor. Bütün sporun kapsıyor. Yani bütün mühendisleri kullanıyorsunuz onu. Ama türkiye’de herkesin mühendis olması gerekiyor. Şimdi mesela prof dr bülent eker, tekirdağ namık kemal üniversitesi rektör yardımcısı mesaj atmış diyor ki bizlerde diyor. Hürkuş’un iniş takımlarında yer alan bazı parçalar üretiyoruz diyor. Herkes el ele verdiği zaman hızlı yürüyor işler diyor. Tasarımı da tek 1 yer değil farklı yerlerde. Yapılabiliyormuş tabi biz olabildik. Kapasite devreye almaya çalışıyoruz. Bakın bu olay şöyle olacak, üniversite bu işin teori kısmında olur. Hazal sistemlerinde olur. Şu anda tübitak pek konuşmadık da tübitak mam daki tesisleri, enstitüleri bunda olur kullanıyoruz. Mesela milli muharip 1000 uçuş bilgisayarına entegre uçuş bilgisayarını bilgem yapıyor bize mesela tamam. Bu yöntemler şey elektronikte tübitak’ın elektronik olan kısmı yapıyor bize dedim ama marmara da yapıyorlar bunu. Ondan sonra biz şirketler varız. Biz tek başımıza 9 aselsan roketsan havelsan biz aspilsan bunlarla beraber 1 yapı oluşturuyoruz. Özel şirketler var, sektör var, onlarla beraber çalışıyoruz. Mesela diyelim ki jeneratörü özel sektör yapıyor, walks diye türkiyede baya şirketler var ama. Asıl önemli nokta şu, türkiye çok projeyi hızlı 1 tempoyla yapıyor. Bundan dolayı bu tempodan dolayı çok genç iş sahibi oluyor, yetişiyorlar ve orda oluyor. Şimdi milli mali bittiği zaman türkiye’de 6000 tane bunun tercihini insan olacak. Düşünebiliyor musun? 6.000 tane biz dışarıdan teknik getirir getiriyoruz. Yani bu projede bitti, yabancılar var, yabancı ingilizler var, yüze yakın ingiliz var. Ingiltere’de başka 1 şirkette beraber çalışıyoruz. Oradan gelenler var. Ingiltere türkiye arasında baya bu konuda işte çalışmalar var. Yani sonuçta biz şu anda tek tek topladıklarını bize sergi olacak. 5 sene sonra bu diyelim ki 2025 te bu çocuktan 5 olmuyor daha kısa ama ondan sonra bu mühendisler başka şeyler yapacaklar. Yani helikopter bize çok güzel 1 örnektir birini alıyoruz, oraya kullanır, onu alıyoruz, bu yakıyor, tek kelime ile başladı ve şu anda 1 sürü cahil periler. Mesela uydu yapıyoruz, uydu ihraç ettik. Arjantin in wap şirket ile ortak kurduğumuz cis at komşu kedi şu anda arjantin satılacağını, arsa ta uydu ihraç ediyor, şu anda yapıyor. Yani türkiye aslında bu konuda lafını kestim. Bu copter elinde silah sistemlerinde yine roketsan ve türkiye yapıyor. Tabi zaten bütün şey o yani şimdi te 70 sikorsky nin bütün abone kasan geliyor. 129 un bütün afyon yolları aselsan dan bütün silah sistemleri roketsan dan geliyor. Zaten türkiye’nin yakaladığı bu türkiye 1 ekosistem yakaladı. Mühendisler akıyor, yetişiyorlar. Ondan sonra sisteme dahil oluyorlar. Her 1 proje 2 şey kazandırıyor, 1 savunma sistemi kazandırıyor, ikincide insan kazandırıyor, hepsi yetişiyor. Bu ingilizce olacak ya ondan cokrenk diyorlar. Bu altın değerinde bıraktı. Etmeden 1 şey uygulamadan dr olamıyorsunuz işte, bunlar da bunun doktor oluyorlar yani bu sel gibi akacak. Bizde 10000 mühendis çıkacağız. Allah’ın izniyle 1 tane uçak da var. Bu da son 1 uçağa bildiğim kadarıyla ve bombardier ve uçağın üzerine modifiye edip stand. Okuyamıyor yani o km uzakta uçağı biz yapmayacağız. Biz bunu modifiye ki. O maddenin yolcu uçağı hava yollarını değiştirip savunma sistemlerine döndüre biliyor musunuz? Yapabiliyorsan aselsan ile beraber biz yapıyoruz ama bunu gözetleme hocam olacak. Bu radarları dinliyor adaları sustur zamanda standart cam var dedi bana ve bu da yazılımı donanımı her şey yerli oldu. Türkiye şu anda elektronik arttı. Aselsan’a görevi uçan platformlar da tusaş’ın görevi. Attığı füze de bombada roketsan’ın görevi. Bunun entegre sistemlerde hava sana görevi diğer şirketlerle beraber muazzam 1 ekosisteme sahip. Türkiye’nin şu anda savunmada oluşturduğu.
Merkezinde irade siyasi irade aynı zamanda gençler var. Yani 1 kazanım gençler şimdi 1 çok mühendis io savunma sanayi de etkili 1 izlediğimizdiyorki.com bodrum çok güzel ancak hay tek değil diyor yeterince aytek değildir bilmiyorum şimdi önemi ve uçakların hepsi çok iyidi. Motorları nerede motorlarında yapıyoruz? Motorlarında yapıyoruz. Yani onun içinde türkiye’de tyi var. Ondan sonra tr motor dediğimiz şu anda kullanılmakta olan var mı? Şu anda yalnızca gökbey’in motoru turboşaft motoru 1600 beygir şuan teslim edilme aşamasına bize teslim aşaması. Yani şimdi vatandaşımızı her şeyi yarın sabah istemezsin yani. Çünkü bunların kademe kademe olacaklar. Yani herkes şunu bilsin, bunlar yapılabilir konular. Altyapıyı kurmamız gerekiyor, insanları bulmanız gerekiyor. Genç etrafta bol bol mühendis var. Maşallah herkes daha çok mühendis olsun, herkese melis oluyoruz. Kendi çocukları hepsi olmadı olsun. Allah razı olsun. Ondan sonra diyoruz ki biz bunları iyi yönetmemiz, yönetmek demek. Bunlara iyi 1 ortam hazırlamak demek, çalışacakları ortamlar hazırlamak demek. Mesela milli muharebe tek başına güzel 1 bina yaptık. Tümüyle dışarıda ezo edilmiş, şimdi yanına da hangar yapıyoruz. Dünyadaki en iyi önemli ortam oluşturduk onlara. Peki çok sorulan sorulardan 1 tanesi de şu, en son aldıklarım işte bu e 35 lerin teslim edilmesine beraber türkiye’nin 2030 da en geç f uçaksız kalma ihtimalinden bahsediliyor. Ve ama senede kaç tane kız ondan istediğim sayılı yaparım problem ki. Yani bunu yapabiliyorsunuz. Peki f 16 ve daha uzun süre uçacak şekilde modifiye etme ihtimalimiz var mı? Devamlı f 16 larca herkes için türkiye içinde 1 asset bu amerika içimde 1 hasret ama biz tusaş olarak buna her türlü müdahale yapacak güçteyiz zaten. Raket martin öğrenebiliyorsunuz. Türkiye ona entegre çalışıyor. Bizde varız. Bizden başka kimler modernize ediliyor? Efe altıların yani israil edebilirsiniz olan bize ediyoruz. Dünyada birkaç kez yapabilirim onu 1 tanesi bizim de f 16 modeli gibi proje onları 1 kapatalım. Bildiğim onların yetenekleri yok. Bende öyle biliyorum. Böyle 1 yerde duydum, okudum hatırlamıyorum açıkçası bende yetenek yok diye biliyorum ki şu türkiye’nin genç nüfusu diyoruz ya biz onu yaşıyoruz var mı o derece kaliteli aradığınızı esnafta eleman bulabiliyor musunuz? Tabiki buluyoruz. 1 tane genç bana ulaştı, itü elektrik ten mezun 1 şekilde ondan bundan falan alarak geldi sitesine baktım sohbette belki işe almayız diye 1 kanaat oluştuğunu çocuk ağlamaya başladı. Türkiye de kişiler şiir yazıyorlar. Milli muharebe çalışmak için şiir yazıyorlar. Yani insan gençler böyle böyle ateşlendi. Leri temel besin türkiyede hepimizin bildiği işte üniversite defansı haberlerini duyduğumuz 1 liyakat meselesi. Başta onun akraba, sonra yapım akrabası buraya falan bu türkiye bitmez tükenmez 1 soru şimdi bu onlar uçacak ve bunun içerisinde can olacak ve milli savunma olacak. Sizde yakıtı temin etti. Türkiye’nin beka sorunu neredeyse burada liyakat olmadığı zaman başka yerde olmadığı zaman idare edersiniz. Yine 1 otobüs şoförünün dediği hakikat yoksa en fazla duvara çarptı. Dediğim gibi türkiye’nin bekası liyakatı nasıl temin ediyorsunuz? Kriterlerimiz var, başvuru ve bize ne yapmamız gerekiyor ve biz yaparken bütün dosyaları upload etmeden yüklemeniz gerekiyor. Transkripti not ortalamanız belirli 1 kontrolden geçiyorsunuz, sonra belirli testlere tabi tutuyoruz. Biz de uçak yapamayacak uçak yapmasına yardımcı olacak mühendisi. Almayız aksel de kendimizi inkar ederiz. Bakın, buradaki bütün püf nokta şu hızlı giden projeler var. Büyük 1 akım var ve orada büyük akım olunca ilgi çekiyor. Kişiler bunun için yanı şiir yazıyorlar. Milli muharebe çalışmak için bu çok önemli. Yani bakın başarı, teknolojik başarılar kalpten çıkar, akıldan çıkmaz. Önce kalbi kalp kaptıracak sanız sonra şey gelecek akıl gelecek, biz onları heyecanlarını bekliyoruz. Arkadaşların çalışma temposunu merak ediyoruz zaten şu mesela. Berrak oldu. Bu işte çok okuyorum. Mesela şeye baktım işte bu vakit martin’in olarak, daha doğrusu o zaman seri 71 projesini. Kitapçığını kitabını okumuştum. Müthiş 1 heyecanla inanılmaz şeyler yapmışlar mesela o zaman ama diyorsun ki amerika da artık heyecan kalmadı. Şimdi başka 1 şey yok. Şu anda ihtiyaç yok, ihtiyacı yıkıcı olmaya ihtiyacımız ama şeyde kendi zaman öylemiydi. 1 hedef koymak lazım. Peki el koydu ama şunu merak eden izleyiciler de ben de.
Amerika da artık heyecan kalmadı. Şimdi başka 1 şey yok. Şu anda ihtiyaç yok, ihtiyacı yok. Kilo almaya ihtiyacımız yok ama şeyde kendi zaman öyle miydi? 1 hedef koymak lazım tabi. Peki türkiye koydu ama şunu merak eder eder, izleyiciler de ben de geleceğin uçak teknolojisinin özellikle savaş ve teknolojisinin insansız olacağı yolunda 1 inanç var. Yani daha uçaklara sadece onlar değil, muharip uçaklar da büyük oranda insansız olacaklar ve 2030 dan sonra hava da insanın uçak insanlı savaş uçağı olmayacak deniyor. Çünkü uçaktaki en zayıf halkanın pilot olduğu, pilotun o fiziki şartlara dayanması ile ilgili 1 problem olduğu ve pilot eşimin hem maliyetli hemde uzun 1. Olduğu söyleniyor. Oysa pilot. Karadan da aynı işi yönetebiliyor işte. Uçağın dayandığı cilere pilotun dayanması gerekiyor. Yerde olduğu zaman mesela bizim bu yerli ve milli muharip uçağımızı yaparken bunu insansız savaş uçağı teknolojisinde düşünüyor muyuz? Geliştirmemiz keza helikopterler için de orada neredeyiz? Şimdi biz herhangi uçağın 1 cihaz helikopteri uçağı pilot siz yapabiliriz ama sorun o değil aslında sorun şu, 1 uçak kuş hürjet milli muharip. Buna 1 silsile zaten bunlar arka arkaya yaptığımız için başarılı oluyoruz. Tabi destekliyorlar. Eğitim sistemleri uzun hikayesi var da uçak adeta havada adımlar atan 1 cisimdir. Havada adım atabilmesi için de kanadın altından geçen havayı yönetmesi gerekiyor. Onu güzelce yani sağlam basması için zaten uçak yaptım demek adam ilk olarak kanatları altında oluşan hava farklı basınçlarda dolayı hala da havada yürümek demek. O üstündeki basıncı aşağıdaki bozukluğu aynen şimdi incelik. Bu siz emeği parayı zahmeti bunda harcıyorsunuz. Bunu yaptıktan sonra pilot yerine otomatik uçuş sistemi koyabiliyorsunuz. Şimdi bizim kendi yapay zeka müdürlüğümüz var. Artık intelligence berlin’de 2 sene önce nato endüstri form vardı. Bende konuşmacı çalmışlardı. Neyse orda laf etmeden genel müdürü ulusal şeyler çok iyi oluyor, ilk ona girmezseniz olmaz. Ilk 10 a gir ilk 10 a girdiği zaman ne olursun, her şey öğrendim, orada ona çıkan şuydu. Gelecekteki en önemli konu yapay zeka. Uçağın sans olması değil. Uçağın belirli 1 şekilde kendi kendine karar verenler ise hemen berlin’den sonra biz yapacakken 1 türlü kurduk insan değiştiriyoruz. 2025 yıllarının hani yıkıcı teknolojilerinde ya biz okulda çalışıyoruz? Ama şuanda tusaş’ın hedefi o değil. Tusaş hedefe kendine verilen 1 görev var. Küçük uçağı gözler büyük uçağı, daha büyük uçağı, ülkenin bekası olan uçağı havada yürür gibi sağlam bastırmak. Bu arada ilk olarak iyi tasarlamak anlamına geliyor. Performans anlamına geliyor. Super cruise yapıyor, görülmüyor. Bunlar hepsi başlamamız gerekiyor. Bizim şu andaki hedefimiz bu. Bundan sonra bu insansı yapmak başka. 1 arkadaş oluyosunuz aslında bunu hep üst üste biniyorlar. Bakın bunu öğrendiğimizde bunu yapıyoruz, bunu yapıyoruz. Bu hepsi 1 üst üste destekleyen sistemler. Yani 1 şirketin tusaş’ın ortaya çıkması demek. Yıllar önce bizden önceki arkadaşlar yaptıklarını bizim koymamız da devam ediyor ama vaktimiz çok az olduğu için hızlı gidiyoruz. Yani şirket yüzde yılda yüzde 20 05:30 büyüyor. 1 milyar dolarla başlamıştık. Bu sene inşallah 2 nokta 7 milyar dolar yapacağız. Satış satış olarak ciro olarak 10 milyar doları görmemiz gerekiyor. Şimdi şunu okumuştum, bu sene dünyadaki en büyük savunma sanayi şirketi arasında tusaş galiba en hızlı yükselen 1 tanesi oldu. Eline mi çıktı? 51 ama yetmez. Biz ona çıkmamız gerekiyor. Kolay. Peki mesela şimdi türkiye hedefleri vardı işte. 2023 te dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında olacak. Artık o ana kız pardon ekonomisi olacağız demiştik ama artık öyle 1 şansımız kalmadığını görürüz, olamayacağız. Tusaş’ın hedefine dediğiniz kişilikon ilk 10 kolay mesela rakip partinin cirosu yanlış bilmiyorsam 60 milyar dolar civarında. Doğru, bizimkinin 30 katı doğru 1 milyar 71 ile aldık. Şuanda iihf yıl 2 noktaya değil, martin, 59 nokta 8 galiba bu sene ki 2019 ceo’su buraya gelmek kolay mı? Yani? Bunu dörde katlar dörde çıkarmak kolay mı için kolay kolay mı? Şöyle kolay şimdi tusaş olarak bizim de enerjimiz bunların prototipini yapmaya, now üretmeye gidiyor. Mesela small geo ihraç ettik. Şu anda onun bunun küçüğü yani aynı şey geliyor da biz mi uydu? Ve aşağı yukarı 120000000 $ şimdi bizim enerjimiz tusaş olarak bütün savunma sanayii olarak no üretime gidiyor. Ben mühendisleri mona uğraşıyor ama seriye döktüğüm zaman ciro zaman çıkar ortaya. Biz şuanda patent ve güzel görünüyor, işin yorucu kısmı canımızı çıkaran kızıma helal olsun canım. Şimdi bu bunlardan düşünün. Biz buna 2 tane yapıyoruz. Bu fiyat yaklaşık olarak 100000000 olur. Biz daha düşük olacak ama olsun veya 35 f 24 ayda yapacağım. Yılda pardon yılda 24 tane yapacağız. 2 nokta 4 milyar dolar. Yada apache belki bilirsiniz 60000000 dolarlar ondan da 24 tane yapıyoruz. Yani bizim evlerimiz açık 1 milyar dolara çıktı. Tabi bizim işlerimiz açık. Bizim daha yolcu uçağı konumuz yok. Projede var mı? Çünkü size çok bağlı 1 şey değil aslında baktığın zaman arkadaşımız yeterince kalabalık. Şu anda iyi başımız kalabalık onu da gelecek. Ama bakın türkiye teknolojide 50 başına geçiyor şu anda. Tusaş olarak ne uçak gerekirse yaparız. Tabi bunlar vakit alır. Yanı bunları yarın sabah istemeyin ama öbür adamlar yaptığı kadar çok vakit gerek yok. Çünkü ona rahat yapıyorlar. Savaş ortamı sallana sallana yapıyordum. 1 sıkıntı ortam yok ki yani evet 20 kisi var e 35 gecikse nolu gecikme sen diye düşünüyorum. Tabi onlar kendi karar versin peki ama bizde öyle değil ki bize gerekiyor şimdi hemen yok. Bizde az önce soracağımı söyledim. Soruya geçeyim dünyada işte f 35 1 örnek başka örnekler de var. Genellikle bunları adı da üstün için yani elif joint biz kim jong yapabileceğiz çünkü. Şu anda bu uçağa, afganistan, pakistan a satmak için 30 tane amerikan komitemizin bekliyoruz. Filipinlere satmak için 6 tane yine izin bekliyoruz. Başka 1 ülke daha var bildiğim ama söyleyeyim belki de devlet sırrıdır ve siz orada gençlerimiz de var. Keza dron satıyoruz, onlarda sorun yok onları siz 1 ağaca satabiliyoruz. Bunlar da bizim uluslararası işbirliklerimiz olacak. Bu yönde görüşmeler var mı bu gerekirse. Şimdi onlar konusunda beraber iş yaptığımız azerbaycan da olabilir ama işte katar da olabilir, ne bileyim başka 1 takım ülkede böyle görüşmeler var. Mesela milli muharip uçak için başka ülkelerle beraber. Çünkü sonuçta adet meselesi adet arttıkça maliyetlerin düşmesi meselesi. Buna izin alabilecek miyiz ya da izinsiz 1 şey verecek miyiz? Şimdi bu çağ bize özkaynak yapıyoruz. Devletin parası boşa kaynaktan taşıması. Yani böyle ama hava kuvvetleri isteği doğrusu yapıyor. Kaça mal olur, projeden uçacak hale gelmesi için harcanan para kadar 600000000 $ iyi 1 çok bilmiş değil tabi. Yani bu da inşallah. Yani rakamlar çok fazla şey yapamam yorum yapamam da bunu söyleyebiliyoruz ki 35 için 1 trilyon dolar civarında para harcadık. Duyguları 60 milyar dolardı. Ben bildiğim o. Bakın şimdi bu paralar 6. Biz şimdi bunların modelini yapıyoruz. Zaten modeli şu masa büyüklüğünde oluyor. Rüzgar tüneli modelleri persona gittiği zaman düşer. Yaptırırsanız 1000000 $ biz yaparsak 100.000 $. Türkiye’de 1 mayis aldığı para ya bu büyük paket yapılacağı ve götüne sokuyor. 1000000 $ biz yaparsak 100000 $ rakamlar böyle. 1 uçak geliştirirken para 1 altyapıya ki milli muharip bize bu fırsatı verdi. Allaha şükür olsun kompozit tesisi olsun. Stefan en iyi teknoloji neyse bizde var. Titanyum, teknoloji ve eski teknoloji demiş. Yani tam ne kadar konuyu bilmiyorum biliyorlar mı? Ama 1 de bunun grafiğin denen 1 şey var kompozitler ama ben kompozit konusunda doktora yaptım. Seramik kompozit doktora konu neyse şey hiçbir şeyin eskisi yenisi yok. Biz şu anda dünya ne yapıyorsa onu türkiye’ye kazandırma modandayız. Bunu da yaparken gençleri eğiterek yapıyoruz. Onu ve türkiye en büyük katkısı. Bu şirketin tusaş’ın biz yanala nasip ederse güçleri ve sektöre ilk basta 1 aynen öyle aynen iş bu. Yanlış anlamayın, 5000 kişiden 15 kişi geldik. 5 gün işte şuan ekmek yiyor, iş yapıyor, ülkenin savunmasına destek veriyor. Benim dönemde bu oldu. Bu işlerde en önemli konulardan 1 tanesi yani.
Bu yüksekte işlerde en yukarıda birisi malzeme bilimi doğrudur. Ben daha önce bu programda malzeme bilimcileri konuk etti. Malzeme çalışanları millet malzeme bilimine kardeşim falan dedi. Sonra anlatınca herkes sizin ufku biraz daha açıldı. Herkese selam verdim. Şimdi türkiyede bunlarla ilgili malzeme bilimi ya da malzeme geliştirme konusunda yeterli alt yapı var mı? Gerek duyduğunuzda bu uçağın motorları nda önemli ölçüde titanyum kullanılacak. Biliyoruz. O yüksek sıcaklığa dayanıklı halledeceğiz inşallah ona çalışmalarımız var. Motordaki en önemli kısım kriz tek kristal türbin panelleri. O konuda da türk kültürü payı onlar ne? Çok kriz talebi yapıldığı zaman mukavemette eksik olmuyor. Onun tek kristal gibi yapıyorsunuz. Arada kristal katmanları olmuyor demek oluyor. Onun böyle oluyor oluyor, yüksek oluyor, yüksek aday olması gerekiyor. Benim doktora tezim, seramik seramik kompozit etti. Uçak motorlarındaki pal yapmak için doktora yaptım ama 1980 lerde yapalım, nasip olmadı. Şimdi ben şöyle söyleyeyim, türkiye zor ak geldiği zaman kaldığı zaman bunların hepsini yapacak gücü var ama bugün her şeyi de kuca almamız gerekmiyor. Ben tusaş olarak şunu görmelisin, doğru belirlemek için terabyte remi olan bilgisayarlarda bu şekilde aldım. Matematik modelin biliyorum toz radyo dalgası çarptığı zaman başka yansıyacak. Kaynağına gitmeyecek görülmeyecek benim birinci focus’un bu ikinci focus’un bu kompozit yapılacak türkiye kompozit yani kullandığı hammaddeyi yapabiliyor. Titanyum titanyum tozu alınabiliyor. Tozdan ben o basketleri yapabileceğim inşallah onun için yatırım yapıyoruz. Şu anda alüminyum uçak albümü yapmak için büyük katkıyı sıcak presle ihtiyaç var. Şu anda alabiliyoruz alamazsak o projede satın alırız bunlar. Yani imkansız kelimesini kullanmamak gerekiyor. Şu anda dünya dijital dünya bugün dijital 1 dünya var ortada bilgi çok yaygın. Bizim mühendislerin şu anda genç çocukların karşısına koyduğumuz bilgisayar yazılımı ve yazılımları dünyanın başka yerinde ise bizimkide aynı aynen kullandığı makine de aynısı daha iyi bak mesela şimdi video will the step instruction diye 1 şeyler var. Uzaktan bu pandemi döneminde çok çalıştık, bizde keşke yaptı, bizde yaptık. Mesela merkezi süper kompüter burda oluyor. Kişinin monitörü başka 1 yerde oluyor. Bil gitmiyor böyle 1000 tane kullanıcı makine aldık. Yani şimdi ben diyeceğim şu, türkiye teknolojide kafayı nereye takarsa oraya ulaşır. Sen cumhurbaşkanımız aya gideceğiz dedi. Bizde heyecanlandık, çocuk heyecanımızı inşallah ya da gidilecek ama benim konum değil tabi. Ama şeylerin önünü açmak lazım. Onu ben iyice strese deyim. Genç arkadaşlara fırsat vermek lazım. Doktoralı bitirenlere yıl yıl yurt dışında ben olsam yurt dışında 1 yıl posta gönderir merkezi. Yani bu değil. Sanayi bakanlığı devletimizi yapması lazım. Çünkü yapamıyor musunuz? Bizim limitli olur. Bütün türkiye yapamayız ki yani sonuçta mesela şimdi şu öğrencilere sendikası ne demek varya bütün öğrencilere yapılabilir. Bu üniversiteler. Bütün öğrenciler ise kasım öğrensin öğrenciler bulaşık alacağına gidip başka çalışanlar da devrim. Bu çok yapılacak iş var aslında ama şunu söyleyeyim, türkiye’nin genç nüfusu 1 de almanya’da şu gençler var ya. Ben şirketlerde çalışıp yere gelmiş insanlar. Bunların peşine düşmek lazım. Ülke olarak düşünmek lazım. Şirket olarak düşmek etmez tabiki. Ya da yeterince şey var, helva yapacak malzeme falan ama bu teknolojik projelerin zorluğu bizi dinleyenlerin düşündüğü gibi teknik değil yönetimsel zorlukları var. Bunların bu projeyi başarmak için siz bu kadar deli dolu süper zeki insanları 1 araya getiriyor. Çalışan ve yönlendirmelerini zor olan zaten ve liyakatın sürekli olarak ön planda. Çünkü ya kadar liyakatın önde olması kadar gençleri de motive eden 1 şey motivasyonu uzamış ama yaşadıklarım 1 tane web sayfamız vardı. Kimse bak. Pilot istiyoruz kimse pilot olmak istemiyor. Web sayfasına 1 şekilde şemalini değiştirdik. Baktık ki 10 numara kişiler başlıyor. Yani şirketlerin duruşları çok önemli ama herkes şunu bilsin, tusaş olsun veya başka 1 şirket olsun bu kadar teknik yakın altına girdikten sonra yapacak insanı almaz. Almaz 1 kız arada benim sonra program son bölüme geçelim. Merve çok az vaktimiz kaldı. 3 meseleyi sonra bunlardan 1 tanesi tem projesi biliyorsunuz rosh italyan sizin bahsettiğiniz leonardo ve. 1 teşhis galiba ürün, evet, üçününde ortak yürüttüğü altıncı nesil savaş yapıyorlar. Yani bu beşinci neslinde şey. Beşinci de alamadığımız 30 05:10 altıncı nesil ve 2035 te uçurmayı planlıyor. Bizimki yakın zamanlar o projeler bizim bağımız var mı oraya? 1 parça üretimimiz o teknolojinin içinde olmamız gibi 1 şeyimiz var mı yoksa temposunun içinde yokmuş. Çok avrupalı çünkü aslında milli muharip onlardan önce başladı. Belki takip ettiyseniz ilk koreli yeniçağ başladı. Keyf XO biraz daha küçük kuşak beşinci sildiği biliyorsun dördüncü nesil diyorlar. Olan oldu bizimki başladı tem pis daha sonra başladı. Aslında türkiye ingiltere’yi mesela onlar hava kuvvetleri komutanı bizi ziyaret etti. Ben tesisleri gösterdim dedi ki siz bu projeyi millete mal etmişsiniz, çok hoşuma gitti biz dedik gelin katılın yani 2 tane çok olması, 1 tane uçak olsun tabi altın nesil olunca uçağın kendi sokağı değişim yok. Kullanım konsepti değişiyor, etrafındaki iha’larla beraber bu 5 olduğu şeyi daha sonra 6 ya döner bunlar. Dolayısıyla organik bağımız yok. Konularda bizim şu anda 6 ya hazırlık yapabilir miyiz? Yani önce bunu bitirelim. Peki 1 şey soracağım. Şimdi bu şeyde f 35 le ilgili en önemli konulardan 2 tane konu var. 1 tanesi dik iniş kalkış meselesi. Bizim yapmış olduğumuz yerli şu anda anadolu adıyla üretilmekte olan uçak gemisi diyebileceğimiz gemi bu tip uçaklar için yapıldı. Bunu da dik iniş kalkış kapasitesi olacak mı yok yok, neden çünkü şey le biz 2 motor kullanıyoruz. Tek, dünyada 1 şirket murat whitney böyle 1 bıçağa kaldıracak tek motor yapabiliyor. Tek motor olmazsa motoru döndürüp kaldırma şansınız yok aslında. Yok o şekilde bunu yapısı buna dayanmaz ona ama bizim focus şu anda burçak yani. Yani sonuçta amerikalılar normalde 3 tane f 35 yaptılar, 1 tane yapmadım işte orada 1 tanesini 43 yaptılar zaten o kadar büyük paraları süreler gerekiyor. Bizimki öyle değil. Bizimki bildiğimiz hep 22 ile e 35 arasında 1 uçak olacak inşallah türkiye’nin bekası için numarayı 2 şey daha soracağım. Bunlar açık kaynak bilgi olduğu için devlet sırrına girmez diye hatta sonra biliyorum. Pakistan şimdi az önce sorduğu sorulardan 1 tanesi aslında bunu belki duyarım dedi. Bu uçaklarla ilgili bizim uluslararası işbirliği var diye pakistan’da 1 muharip uçak konusunda 1 işbirliği yapma çabası içerisinde olduğunu, 2 tarafın da beyanatları ndan ve savunmasına ile ilgili açık kaynaklarda yazan biliyoruz. Bu işlerin içinde pakistan olacak mı? Birinci sorun ikincisi helikopter satarken amerika’nın bize engel çıkardı. Pakistan da böyle 1 proje yapmamıza nasıl bakar? Müttefiklerimiz şimdi. Tabi hangi ülke bize katıldı onu bilemem ama savaşçı 1 tane yapılır. Şimdi berlin deki toplantıya katıldı. Mülakat martin genelde 1 cm 1 dönem şirketler genelde aynı masa etrafında aldık. Biz dedik ki şey de bu almanlarla fransızlar yaptığı uçak var. Biliyorsunuz ona o uçağa kastederek dedimki 1 tane yapmak gerekiyor. Nato için 1 tane uçak yapmak lazım, 2 tane 3 lira değil, 10 da 3 tane falan değil. Biyografi, eski uçak, fransa uçağı puanda DA. Almanlarla fransızlar da beşincisi 1 savaş çalışıyorlar. Şimdi 1 tane yapmak gerekiyor. Aslında pakistan’da yapması gerekiyor. Bence kore de yapmaması gerekir. 1 tane uçak yapılsa hepimize yeter ama sorunuzun cevabı. Türkiye pakistan mı bu yok. Şu anda bize katılan kimse yok yok hepsi olmasaydı böyle dedikodular yakin. Türkiye pakistan beraber bu yapacaklar. Için resimde yok da ama bunu tabi olacağını benim düzeyinde söylemek mümkün. Devletlerarası ile ilgili 1 konu ama yani şöyle söyleyeyim, ep 35 örnek olsun, hep 22 hep 22:22 stratejik olacak. Şimdi tusaş a lisansı verilse ben yapabilirim onu tabi. Problem yok benim şu anda fotoğrafı yapıyoruz. Yani 22 nin herhangi 1 savaş uçağının lisansı verilse biz iman edebiliriz. Onu 1 uçağın en zor yeri neresi kanalıdırburada problem yok yanıtını keseceğim. Yani malın tekniğinde türkiye dünyayla başa başa gidiyor. 1 problem yok onuda otoklav tff başkanı bunu yapabiliriz. Bunun adı ne pişirmek için kompozit pişiriyorsunuz.
Toplamda pişirme diyorlar. Polimer şey olacak, sertleşecek. Orada 6 metre çapında autograph şimdi geliyor bize. Bunun kanadının pişirmek için bu teknoloji böyle yanında problem yok ve otogarda türkiye yapıyor, türkiye’de yapılıyor, firmalar yapıyor. Yani şu anda sorunun cevabı şu, 10 tane, 5 tane, 3 tane, 2 tane uçak yapmaya gerek yok. Ortaklık olursa tabiki paralar paylaşılır, zorluklar paylaşılır, mühendislikle paylaşıyorlar. Biz mesela pakistanlı bayan karşıyız neden üniversite üzerinden? Nasıl yani? Angaje zaten başka yerlerden karşıya indonezya, ukrayna, ukrayna çok ciddi 1 uçak teknolojisi vardır. Çok geçmişi olan ve türkiye’de kardeşlerim bu konuda şimdiki nesil savaş uçakları çok başka 1 şey. Yani şuanda bakın şeyde amerika’da var ki uçak. Rusların sevgilisi var. Şey 20 çinlilerin var ve ondan sonra bu geliyo uçan 1 tek 35 olan yerde uçuyor. Yok filmi konuşuyor. 20 uçuyor ki onlar şimdi çok güzel 1 uçuyor mu içiyor tabi uçuyor yani proteinler uçuyor. Yemiş yok senin hemen arkasından gelir. Yani zorluk bu havaya kaldırmak allah yani 1 sıkıntı olmadan uçmasını sağlamak, performansını görmek. Bunların ondan sonra allah işte bu uçak bu uçak uçak. Şimdi biz 2.025 1035. 23 te motor çalıştırma demek bunda bütün hidrolik sistemle yapılarak sistemleri inşaat hepsini kurduk demek. Flight control hepsini yaptık demek oluyor. Şimdi yerde test etmeniz lazım. Yani 1 şey değil ki bu basit gibi gözükmesini süpersonik uçak yani. Benim kargo kolay 1 iş değil yani kolay gibi atıyoruz ama bakın şimdi segment oluyor. Şimdi kanadını 1 ekip çalışıyor. Hareket dizileri 1 ekip çalışıyor. Kapıyı başka kuşatma deneyin başka çalışıyor, merkezi mühendisimiz var. 6 üstü mendes destek ekibinde şu anda 1 1000 kişi mi? Muharebenin kendi içinde 600 gr çalışıyor, 500 çalışıyor burada.com grubunda 4 milyar insan var 10 olacak allahın izniyle bu sene 1.000 tane mühendis alıyoruz başına buraya 300 tane mühendis aldık. Allah’ın izniyle ben konu şu türkiye bu projeleri en üst seviyede tutup cumhurbaşkanı düzeyinde ismail demir bey düzeyinde hem vakıf yönetim kurulu başkanı hemde seve başkanı. Sonrabizde hissedarlık olarak oraya bağlıyız. Yalnız biz değil ki, aselsan, roketsan, havelsan, aspilsan a bütün şirketleri var. Burada bu ekosistem fon, bütün bunlarla bunlar gider ama 1 daha söyleyeceğim. Bu kazanımlar bunlar değil, bunu yapan insanlar bunu yapan insanlar. Çünkü bu tekrar tekrar doğuracak, tekrar tekrar. Şimdi tusaş özelinde şöyle oldu, f 30 f 16 projesi bittikten sonra tusaş 1 şey oldu, 1 duraklamaya geçti. Bilmiyorum. Takip ettiğimiz şirketimizi ve aşağı yukarı bizden 1000 kişi ayrıldı o dönemde. Ve o sistemi bunlar kurdu diyorlar. Şimdi bizden 10000 kişi ayrılmaz. Allah’ın izniyle bunu hep kazanımdır. O aylarda kazanamazsın, hepsi kazanımdır. Ama türkiye şunu yapmasaydım, daha çok melis yetiştirmesi gerekiyor. Bu mühendislerin önünü açması gerekiyor. Genç yaşta bütün mühendislerin 1 firmada en az haftada 1 gün çalışması bütün türkiyenin boyunca çalışması gerekiyor. Doktorası bitenlerin en az 1 yıllığına yurtdışına seyahate gitmesi gerekiyor. Bizim teknik kadronun dünyayla haşır neşir olması gerekiyor. Şirketlerimizde ilk 10 a girmesi gerekiyor ki ana masada bulunan bulma kaç yıl ilk ona girebilirsin? 28 2018 ilk ona girmezseniz adama satılabilen 10 kişi alıyor hep table da o zaman hep işinde duyamaz. Çok teşekkür ediyorum. Öğrendiğimiz şu anda 123 helikopterimizi yaptık ve uçuyor, 3 durumumuz uçuyor, hür kuşlarımız uçuyor. 2 tane ücretimizin sırada gelecek 1 büyük 11 tonluk büyük optimize sırada edilmiştir. Gelecek bunları motorla ilgili çalışmaları sürüyor. Yerli motorlar yapacağız ve her şeyin başı aslında bu uçağı 1938 de türkiye yapabilseydi bugün bu bunlardan çok daha ileri 1 yerde olabilirdik. Nuri demirağ da 1 kez daha analım ve uçakla ilgili sizin bahsettiğiniz belgeleri bulup da kitap haline getiren dostumuz da mail atmış kitabı bizimle paylaşacak. Ortada inşallah programda gösteririz. Seve seve sindi fabrikayı tesisleri ziyaret edip görmek isterim. Hür kuş uçmak da isteriz inşallah 1 güvenlik kamerası ile beraber gelir. Oradaki çalışmada görüntülü sair temel bey inşallah sizin iyimserliği, hedeflerinizin zamanda gerçekleşmesini de yansır. Kolay 1 iş olmadığını çok iyi bildiğim için çok zor ediyorum. Zorunlu altından umarım inşallah başarılı kalkarsanız dediler. Bu akşam konumuz türkiye havacılık ve uzay sanayii genel müdürü sayın temel kotil di. Neler yaptıklarını kısa süre sığdıracak şekilde anlatmaya çalıştı. Bizde hem ona hem de ekibindeki herkese 1 kez daha teşekkür ederim.

Göz Atın

TUSAŞ Merkez Yerleşkesi ‘’T625 Gökbey Helikopter Teslimat Töreni’

Cumhurbaşkanı Erdoğan, TUSAŞ Merkez Yerleşke’de T625 GÖKBEY Helikopteri Teslimat Töreni’ne katıldı

SAHA İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, kapanış programında konuşuyor